پمپ هاي هيدروليک دبي متغير يس از اينکه سيستم از روغن پر شد و فشار سيستم بالا رفت به طور خودکار و از طريق فرمان هيدروليک دبي را محدود مي کند و اجازه ورود روغن بيشتر به سيستم را نمي دهد لذا بر خلاف پمپ هاي دبي ثابت مازاد دبي نداريم. در پمپ هاي دبي ثابت مازاد دبي از طريق رليو والو تخليه مي شود که اين کار هم باعث گرم شدن روغن و هم تلفات توان هيدروليکي مي گردد. با توجه به اينکه پمپ هاي هيدروليک از نوع جابجايي مثبت هستند هرگونه انسداد مسير، افزايش فشار ناگهاني را به دنبال دارد که اگر از طريق رليو والوها تخليه نشود ترکيدن پمپ يا لوله هاي آن را به دنبال خواهد داشت که مي تواند آسيب هاي ايمني جدي به نفرات و تجهيزات وارد کند. در پمپ هاي دبي متغير اين مشکل حل شده و با اضافه شدن سواش پليت پس از رسيدن فشار سيستم به حد تنظيمي دبي، محدود مي گردد. پمپ هاي دبي متغير نيز به دو صورت DP, DR مورد استفاده قرار مي گيرند. در سيستم هاي DR پمپ به صورت انفرادي عمل مي کند ولي در سيستم هاي DP پمپ ها به هم متصل هستند. با توجه به اهميت تنظيم فشار در اين پمپ ها و اينکه تنظيم فشار در اين پمپ ها با والو خروجي بسته صورت مي گيرد تنظيم اين پمپ ها به لحاظ ايمني از اهميت بالايي برخوردار است.

پمپ های دبی متغیر

پمپ هاي هيدروليک امروزه به صورت گسترده در صنايع مختلف از جمله فولاد مورد استفاده قرار مي گيرند. با گسترش تکنولوزي و ارتقاي سيستم اتوماسيوني و PLC و ورود سيستم هاي هيدروليک به فرايند توليد اهميت اين پمپ فزوني بيشتري يافت و به نوعي علاوه بر قلب يک سيستم هيدروليک به عنوان قلب فرايند توليد نيز ايفاي نقش مي نمايند. حجم کم – سهولت تنظيم و قابليت دبي دهي بالا از مزاياي مهم اين پمپ ها به شمار مي رود . ولي بايد مد نظر داشت که تعمير و نگهداري و تنظيم آنها به صورت ايمن مستلزم دقت بالا مي باشد.

جهت تنظيم ايمن فشار اين پمپ ها بايد به صورت زير عمل کرد:

1- بوبين والو باردار کننده باز مي شود.
2- پمپ از حالت اتوماتيک خارج و به حالت دستي گذاشته مي شود و کنترل روشن و خاموش کردن آن بايد در اختيار نفر تنظيم کننده فشار باشد.
3- والو خروجي پمپ بسته مي شود. در اين حالت بايد دقت کرد که رليو والو مدار سالم و متناسب با فشار کاري سيستم و المان DP هم مسدود نباشد. در غير اين صورت در صورت بالا رفتن فشار ممکن است حادثه ترکيدن پمپ يا لوله ها رخ داده و حوادث انساني در پي داشته باشد. همچنين دقت کنيد که والو فلاشينک پمپ باز باشد.
4- پمپ استارت مي شود و فشار تنظيمي توسط کامپنسيتور روي پمپ روي 40 بار تنظيمي يا عددي که کاتالوگ سازنده براي استارت بي باري مشخص کرده تنظيم مي شود.
5- اين کار براي تمام پمپ هايي که قرار است به هم متصل شوند تکرار مي شود.
6- بوبين باردارکننده پمپ ها سر جايش بسته مي شود تا پمپ در حالت بار قرار گيرد در اين حالت فشار پمپ رو به بالا رفتن مي کند که با دست گذاشتن روي فلکسيبل خروجي پمپ اين حالت مشهودتر است.
7- جهت تنظيم فشار پمپ ها با رليو والو خروجي از المانDP فشار مورد نظر سيستم را تنظيم و مهره آن را سفت کنيد.
8- زاويه سواش پليت پمپ در ابتدا کمي بازي مي کند ولي پس از پر شدن کامل خط از روغن رو به صفر درجه گرايش پيدا کرده و تقريبا ثابت مي شود. اگر زاويه سواش پليت نوسان زيادي دارد احتمالا فشار پمپ ها تنظيم نيست و يک پمپ تحت بار بيشتر و يکي تحت بار کمتر است که اين موضوع را مي توان با اندازه گيري و ثبت آمپر موتورها فهميد و با نزديک کردن آمپر موتور ها به يکديگر بارپمپ ها را به هم نزديک کرد توجه داشته باشيم که نوسان فشار علاوه بر خطرناک بودن به لحاظ ايمني و بالا رفتن احتمال بيرون زدگی لوله ها، اثرات نامطلوب روي فرايند توليد و موتور هاي الکتريکي محرک پمپ ها دارد.

نتيجه گيري

با توجه به اهميت پمپ هاي هيدروليک دبي متغير در فرايند توليد و فشار کاري بالاي اين پمپ ها، تنظيم فشار آنها مستلزم ملاحظات ايمني خاص تجهيز بوده و هر گونه سهل انگاري يا عدم تخصص کافي در اين زمينه صدمات جبران ناپذير انساني و تجهيزاتي به دنبال دارد.

ضدیخ چیست؟

سیالی است که از ترکیب یک سیال پایه با نام مونو اتیلن گلایکول و مواد افزودنی برای جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی و بهبود کیفیت ضدیخ تشکیل شده. در واقع وظیفه اصلی ضدیخ در موتور جلوگیری از خوردگی در موتور است و اولویت بعدی جلوگیری از یخ‌زدگی یا جوش آوردن موتور در فصول سرد و گرم سال است.

ضدیخ ها از نظر کیفی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

1. ضدیخ های با پایه معدنی: که عمده ترین نوع ضدیخ موجود در بازار و پر مصرف ترین آن است و زمان کارکردشان در موتور یک سال است.
2. ضدیخ های پایه آلی: که به واسطه نوع مواد افزودنی مورد استفاده در آن‌ها دارای طول عمر طولانی‌تری نسبت به ضدیخ های معدنی دارند. این ضدیخ ها زمان کارکردشان در موتور سه سال است.
یکی دیگر از مسایلی که مصرف کننده از آن آگاهی کافی ندارد ، چگونگی مصرف ضدیخ است. بهترین روش مصرف ضدیخ در موتور استفاده از مخلوط ضدیخ و آب با نسبت ۵۰٪ است. برای مثال در خودرو پژو ۲۰۶ که حجم سیستم خنک کننده آن ۷ لیتر است ، باید ۵/۳ لیتر آب را با ۵/۳ لیتر ضدیخ مخلوط کرده و در خودرو استفاده نمود.
نکته بسیار مهم این است که ضدیخ را نباید فقط در فصل سرد سال استفاده کرد، بلکه باید در تمام طول سال و آنهم به دلیل اهمیت حفظ موتور از خوردگی مورد استفاده قرار گیرد.
نتیجه اینکه مهم ترین وظیفه ضدیخ ، محافظت از خوردگی در موتور، بخصوص در فصل های گرم سال است. پس باید به خاطر داشته باشیم که وجود ضدیخ در موتور در تمام طول سال اهمیت بسیار زیادی برای حفظ دوام موتور دارد.

اهمیت کاربرد ضد یخ ها و انواع آن

تجربه نشان داده است استفاده از خنک کننده‌ها یا ضدیخ‌ها نه تنها به حفاظت از موتور خودرو در برابر یخ‌زدن کمک می کند بلکه مانع از خوردگی اجزای آن شده و همزمان با دفع حرارت تولید شده، تعادل حرارتی را در کل موتور برقرار می کنند.
در موتورهای دیزلی سنگین تنها یک سوم از کل انرژی تولید شده توسط موتور، برای به حرکت در آوردن خودرو به کار گرفته می شوند و یک سوم دیگر آن به وسیله اگزوز خارج شده و باقیمانده انرژی توسط سیال خنک کننده دفع می شود. این دفع حرارت منجر به بالا رفتن دما می شود و ایجاد حرارت زیاد باعث تسریع خرابی روغن و در پی آن خرابی موتور می شود.
آب بهترین سیال در دفع حرارت است ولی بنا به دلایل متفاوتی برای کاهش نقطه انجماد سیال خنک کننده از ماده شیمیایی گلیکول به عنوان سیال پایه استفاده می‌شود که معمولاً در تولید این خنک کننده‌ها از مخلوط50/50 از اتیلن گلیکول و آب استفاده می‌کنند. در این ترکیب میزان مشخصی از عوامل بازدارنده نظیر ضد کف، ضد خوردگی، رنگ و... نیز بکار گرفته می‌شود و با وجود درصد بسیار کم این ترکیبات افزودنی، نقش آنها در محصول نهایی حائز اهمیت بالایی است و موجب متفاوت شدن انواع خنک کننده‌ها می‌شود.
با پیشرفت علم، برای حفاظت از موتور تکنولوژی‌های متفاوتی در ساخت خنک کننده‌ها در برابر خوردگی ارایه شده است. در اروپا وجود مشکلاتی مانند سختی بالای آب، تولیدکنندگان را ملزم به تولید خنک کننده هایی فاقد ترکیبات فسفر کرده است. زیرا کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت با بازدارنده های فسفاته واکنش داده و فسفات منیزیم و یا کلسیم تولید می‌کنند که معمولاً به صورت رسوب بر روی بدنه داغ موتور نشست می‌کنند و این امر باعث اتلاف حرارت و یا ایجاد خوردگی می‌شود.
امروزه در اروپا با حذف ترکیبات فسفاته، خنک کننده‌هایی حاوی اکسیدهای غیرآلی مانند سیلیکات و کربوکسیلاتها ساخته شده است. کربوکسیلاتها بواسطه انجام واکنش‌های شیمیایی داخلی با قرار گرفتن بر روی سطوح، مانع از خوردگی می‌شوند.
تکنولوژی که در آن از اختلاط کربوکسیلاتها و سیلیکاتها استفاده می شود به نام تکنولوژی پیوندی (هیبریدی) شناخته شده است، زیرا ترکیبی است از تکنولوژی غیرآلی و تکنولوژی آلی (کربوکسیلات ها).
در آسیا مشکل سازگاری با واشر پمپ آب و خاصیت ضعیف انتقال حرارت باعث شد که استفاده از خنک کننده های حاوی سیلیکات ممنوع شده و بجای آن از مخلوط کربوکسیلاتها و فسفاتها استفاده شود. ساخت این نوع از خنک کننده ها نیز به وسیله تکنولوژی هیبریدی بوده که با نوع اروپایی اش (مخلوط کربوکسیلاتها و سیلیکاتها) متفاوت است. این محصولات در رنگهای متفاوتی مانند قرمز، نارنجی، سبز و ... در بازار موجود است.
خنک کننده‌های بر پایه کربوکسیلاتها دارای طول عمر بالاتری هستند و ساخت این محصولات به عنوان تکنولوژی برتر در اروپا و آسیا شناخته شده است. این محصولات دارای محبوبیت بین المللی بوده و در فاصله زمانی تعویض طولانی، به خوبی از موتور در برابر خوردگی حفاظت می کنند. در واقع حفاظت موتور در برابر خوردگی به واسطه خنثی کردن اسیدهای کربوکسیلیک و تبدیل آنها به کربوکسیلات تامین می شود، زیرا تمام خنک کننده ها در شرایط خنثی یا دامنه PH و قلیایی (حدود7 یا بالاتر) عمل می کنند. در واقع بیشتر خنک کننده‌ها در آغاز از یک اسید قوی ساخته می‌شوند. برای مثال خنک کننده‌های مرسوم بر پایه فسفات‌ها، شروع ترکیباتشان از اسید فسفریک است.

استفاده از کربوکسیلات‌ها در ترکیبات خنک کننده دارای مزایای قابل توجهی است که عبارتند از:

- حفاظت بهتر از آلومینیوم در دماهای بالا
- انتقال بهتر حرارت و کارایی بهینه بر روی سطوح داغ موتور و لوله های رادیاتور
- افزایش طول عمر سیال خنک کننده
تجربه نشان داده است که این نوع سیالات با کارکرد بیش از32 هزار ساعت، کارایی بهتری از خود نشان داده اند و در انتهای زمان، در آزمایش سرعتی، هنوز خنک کننده استفاده شده و تخلیه شده از موتور می‌توانست آزمایش‌های طراحی شده برای خنک کننده کار نکرده را با موفقیت پشت سر بگذارد.
در بازار، خنک کننده های زیادی با رنگ‌ها و کیفیت های متفاوت، موجود است. یک برنامه نگهداری و تعمیرات مناسب می‌تواند کیفیت این محصول را در موتور به طور دقیق بررسی کند. در این زمینه روش‌های متفاوتی وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از رفرکتور برای تعیین نسبت گلیکول به آب است. با تعیین میزان این نسبت می‌توان میزان قدرت حفاظت ضد یخ در برابر یخ زدگی و غلظت بازدارنده خوردگی در محلول را تخمین زد.
کنترل حجم سیال خنک کننده در سیستم بسیار مهم است چرا که اگر سیال با سطح در تماس نباشد نمی‌تواند عملکرد مناسبی در خنک کردن موتور از خود نشان دهد.
درپوش رادیاتور نیز بخشی از اجزای تکمیل کننده سیستم است و به گونه ای طراحی شده است که فشار خاصی را تحمل کند. اگر فشار سیستم از حد طراحی شده پایین تر باشد، سیال خنک کننده در دمای پایین‌تری می جوشد و جوشش زود هنگام سیال می تواند باعث خوردگی های متفاوتی در ارتباط با نقاط گرم و تماس نامناسب خنک کننده باشد.
به طور کلی تجزیه خنک کننده ها زمانی که تمام اتیلن گلیکول به مواد اولیه اش اسید گلیکولیک و اسید فرمیک تبدیل شود ادامه می‌یابد. این مدت زمان در موتورهایی که در دماهای بالا کار می‌کنند و یا حجم هوای وارد شده به سیستم خنک کننده زیاد است، بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد. با آزمایش PH می‌توان PH سیال را بدست آورد، در بیشتر این سیالات می بایست میزان PH ، بیشتر از عدد7 باشد ولی در برخی از آنها اگر میزان PH بیشتر از عدد6/5 باشد نیز قابل قبول است.
محصولات حاصل از تجزیه گلیکول به صورت اسیدی هستند و باعث افت PH می شوند که پدیده خورندگی را با خود به همراه دارد. سرعت تجزیه خنک کننده‌ها با بکارگیری عوامل بازدارنده با طول عمر بالا، کندتر شده و اطمینان از عملکرد درست تجهیزات زیاد می‌شود.
با استفاده از آزمایش(Strips ) می‌توان میزان مواد بازدارنده مانند نیتریت‌ها و مولیبدیت‌ها در سیال خنک کننده را کنترل کرد. نیتریت‌ها نسبت به دیگر بازدارنده‌ها، آسان‌تر از ترکیبات شیمیایی سیال، آزاد می‌شوند و به کمک این آزمایش فقط میزان سطح آن‌ها مشخص می‌شود. نیتریت‌های آزاد شده بر اثر پدیده کاویتاسیون، با برداشت لایه‌های سلیندر باعث خوردگی آن می‌شود. در عوض بازدارنده‌های از نوع کربوکسیلات‌ها به دلیل سرعت واکنش کندتر، خاصیت حفاظتی را در مدت طولانی‌تری عهده دار می شوند.
هم اکنون سازندگان تجهیزات اصلی (OEMs) خودرو، استفاده از خنک کننده‌های هیبریدی و کربوکسیلات ELC را توصیه می‌کنند.
در موتورهای دیزلی سنگین، برخی سازندگان استفاده از خنک کننده‌های سیلیکاتی را توصیه می‌کنند و در برخی دیگر خنک کننده‌های غیرسیلیکاتی را مناسب می‌دانند.
به طور خلاصه می‌توان گفت که نوع خنک کننده قابل استفاده براساس نوع نیازمندی سازندگان تجهیزات اصلی OEMs تعیین می‌شود. نقش خنک کننده ها در موتور خودرو بسیار حیاتی است و در برقراری تعادل حرارتی و حفاظت در برابر خوردگی در تمام موتور خودرو تأثیر بسزایی دارد. یک تحقیق در این زمینه نشان داده است که60 درصد از موارد تخریب موتور در بخش موتورهای دیزلی مربوط به خنک کننده‌های نامناسب است. بنابراین استفاده از خنک کننده‌های با کیفیت مطلوب از تولیدکنندگان معتبر، شرایط مناسبی را در خصوص کارکرد موتور ایجاد کرده و مشکلات خوردگی را مرتفع می‌سازد.

چرا با افزودن ضدیخ در ابتدای فصل سرد سیستم خنک کننده خودرو دچار نشتی می شود؟

از آنجایی که عموم مردم آگاهی کافی نسبت به مطلب بالا را ندارند، همانند گذشته های دور، ضدیخ را فقط در فصل سرد سال مورد استفاده قرار می‌دهند و پس از پایان این فصل اقدام به جایگزینی آن با آب خالص می کنند. این امر باعث می شود، آب بدون مواد بازدارنده از خوردگی و زنگ‌زدگی موجود در ضدیخ، در خودرو به گردش درآید و باعث خوردگی سیستم شود.
از طرفی در ضدیخ ترکیباتی وجود دارد که از تشکیل رسوبات ناشی از املاح موجود در آب در داخل موتور و رادیات جلوگیری می‌کنند. استفاده از آب خالص باعث رسوب این مواد برروی محل های خورده شده در رادیات می‌شود و از نمایان شدن این نقاط جلوگیری می‌کند. پس از گذشت فصل گرم و ورود مجدد به فصل سرد، مصرف‌کننده با تصور محافظت از خودرو و افزایش عمر آن اقدام به استفاده از ضدیخ می‌نماید.
با استفاده از محلول مناسب ضدیخ و آب (ترکیب مناسب در "ضدیخ خودرو" شرح داده شد)، ضدیخ شروع به انجام وظیفه اولیه خود، یعنی از بین بردن رسوبات از روی سطوح داخلی موتور و رادیات می نماید، در اثر این اتفاق محل‌های خورده شده که توسط رسوبات پوشیده شده بود بدون پوشش گردیده و دچار نشتی می شوند.
این پدیده باعث بروز دردسر های گوناگونی برای تعمیر و رفع مشکل در خودرو می‌شود، که اگر به موقع تشخیص داده نشود به علت کمبود آب، موتور جوش آورده و آسیب جدی می‌بیند، در حالی که تمام این اتفاق‌ها می‌توانست با استفاده مداوم از ضدیخ در سیستم خنک کننده خودرو رخ ندهد.

روغن موتور توتال Quartz 7000 روغن مولتی گرید برای موتور های بنزینی و دیزلی

کاربرد:

- روغن موتور توتال Quartz 7000 برای پوشش دادن همه نیازهای هر دو موتور بنزینی و دیزلی توسعه یافته است (ماشین های سواری و وسایل صنعتی سبک)
- روغن موتور توتال Quartz 7000 مناسب برای موتور های توربو شارژ
- روغن موتور توتال Quartz 7000 برای همه شرایط عملیاتی (ترافیک شهری، جاده، بزرگراه) و تمام فصول سال می تواند مورد استفاده قرار گیرد

مزایای روغن موتور توتال Quartz 7000:

- مطابق با الزامات ACEA، تضمین کیفیت بالا و ثابت برای روان کننده
- روغن چند درجه
- شاخص ویسکوزیته بالا
- ثبات ویسکوزیته عالی
- پخش کنندگی و پاک کنندگی بسیار عالی
- خاصیت ضدسایش و ضدخوردگی بسیار بالا
- خاصیت ضداکسیداسیون، ضدکف و ضدزنگ بسیار خوب

سطوح کیفیت:

API SL/CF
ACEA A3/B4
Mercedes - Benz MB 229.1
Volkswagen 501.01/505.00
B71 2294 / 2300

اگر روغنی که باید صرف کاهش اصطکاک، خنک‌کاری و بهبود کار قطعات شود، به دلایلی وارد اتاق احتراق یا‌‌ همان محفظه بالای پیستون شود و همراه با مخلوط سوخت و هوا حین جرقه زدن شمع بسوزد، به اصطلاح می‌گویند خودرو به روغن‌سوزی افتاده است.

از کجا باید دانست که چنین نقصی رخ داده و دلایل آن چیست؟

شکستن یک یا چند رینگ پیستون، خوردگی یا ساییدگی جداره سیلندر یا پیستون، خرابی واشر سرسیلندر، لاستیک گیت، کاسه نمد، یاتاقان‌ها، شاتون‌ها، اصطکاک شدید گیت سوپاپ و عواملی مانند آن از دلایل ایجاد روغن‌سوزی در خودرو است.

خارج شدن مستمر دودی متمایل به رنگ آبی از لوله اگزوز، کم شدن دائم روغن، وجود علائم نشت روغن در یک یا چند ردیف دهانه شمع (در اصطلاح مکانیک‌ها: شمع‌ها خیس شده)، چربی سر شمع، چرب و روغنی شدن دستمال یا انگشت کشیده شده به درون لوله اگزوز، بوی سوختن روغن در محفظه موتور و... از جمله نشانه‌های عمومی است که براساس آن‌ها می‌توان به بروز روغن‌سوزی در خودرو پی برد.

مکانیک‌ها و تعمیرگاه‌های معتبر با وسایل دقیق‌تری چون کمپرس‌سنج و مانند آن به روغن‌سوزی خودرو پی می‌برند و با این وسایل قادرند تشخیص دهند که همه یا یکی از محفظه‌های پیستون وبه طور مشخص کدام محفظه دچار آسیب شده یا علت روغن‌سوزی ناشی از چیست؟

به محض مشاهده روغن‌سوزی، برای جلوگیری از آلودگی هوا، خرابی بیشتر قطعات، و افزایش هزینه تعمیرات، خودرو را هر چه زود‌تر برای تعمیر به مکانیک مجرب بسپارید.

فرمان‌های هیدرولیک همان‌طور که آسایش زیادی در رانندگی برای ما به همراه می‌آورند، می‌توانند در صورت خرابی که معمولاً ناشی از عدم دقت در سرویس و نگهداری آنهاست، دردسر و مشکلات زیادی نیز به همراه داشته باشند.

این خرابی اغلب در اثر کارکرد بدون روغن و یا سطح پایین روغن به وجود می‌آید، چرا که اگر روغن به میزان کافی بین قطعاتی که درون پمپ‌ روی هم با فشار زیادی در حال حرکت هستند، وجود نداشته باشد، باعث خورده‌شدن سریع آنها می‌شود.

ساییدگی و پله‌کردن این قطعات باعث می‌شود روغن هیدرولیکی که درون پمپ است، از بین قطعات به بیرون فرار کند و نتواند آن فشار لازم برای کمک به چرخش فرمان را ایجاد کند. در علم سیالات می‌خوانیم که پمپ‌ها انواع مختلفی دارند و یکی از قوی‌ترین آنها پمپ‌های پره‌ای هستند که نمونه‌ای از آنها پمپ هیدرولیک است. در پمپ هیدرولیک دو قطعه وجود دارد که به ماه و ستاره معروف است. ستاره درون ماه که یک بیضی است می‌چرخد و روغن بین این دو قرار می‌گیرد. از آنجا که ماه در واقع بیضی‌شکل است، باعث می‌شود تا ستاره در دو نقطه خیلی به لبه‌های ماه نزدیک باشد و در دو نقطه دیگر کمی فاصله‌دار‌تر قرار بگیرد.

روغن در دو قسمتی که فاصله کم است، تحت فشار بین پره‌های ستاره و ماه قرار می‌گیرد و با نیروی زیادی از محفظه خارج می‌شود و همین اتفاق باعث چرخش راحت فرمان می‌شود، اما از آنجایی که این قطعه نیز یک وسیله مکانیکی است و خرابی دارد، ممکن است که در کارکرد دچار مشکل شود.

خرابی پمپ هیدرولیک

معمولاً این خرابی با بلند‌شدن صدای جیغ پمپ هیدرولیک همراه است که در نتیجه فرمان نیز سفت می‌شود. صدای جیغ کمی که موقع رسیدن چرخ‌ها به انتهای چرخش آنها از پمپ به گوش می‌رسد، طبیعی است و البته که نباید هیچ وقت فرمان را آنقدر بچرخانیم که این صدا بلند شود.

اما گاهی مواقع این صدا در لحظه چرخش فرمان بلند می‌شود و فرمان نیز به کندی عمل می‌کند و یا نیاز به گاز دادن موتور است تا فشار بیشتری درون پمپ ایجاد شود. این عیب ناشی از خرابی ماه و ستاره و یا پله شدن دو لبه قرار گرفته ‌روی آنهاست و یا اورینگ‌های ضعیف درون پمپ باعث فرار روغن می‌شوند. در این هنگام باید یک بررسی اجمالی از پمپ داشته باشیم. ضمن اینکه فراموش نکنیم که پمپ هیدرولیک به مرور خراب‌تر می‌شود و هر چه زودتر رفع عیب شود، بهتر است و می‌تواند با هزینه‌های کمی مثل تعویض اورینگ‌ها ‌یا رفع پله‌ها و لبه‌های ایجاد شده، مثل روز اولش شود.

عیب‌یابی و رفع عیب‌

دقت کنیم که اگر در جایی نشتی وجود دارد، گرفته شود. این نشتی اغلب از محل اتصال شیلنگ‌ها به جعبه فرمان و پمپ هیدرولیک که در آن نقاط فشار زیادی وجود دارد، اتفاق می‌افتد. سطح روغن چک شده و اگر زیاد یا کم است، تنظیم شود.

اگر فرمان سفت است اما با کمی گاز چرخش آن راحت می‌شود، خرابی می‌تواند از اورینگ‌ها باشد که در حالت کم‌گاز روغن از آنها فرار می‌کند، هر چند که پس از مدتی این عیب به یک حالت همیشگی تبدیل می‌شود و دیگر اورینگ‌ها توانایی نگه داشتن روغن را ندارند. پس لازم است تا اورینگ‌ها تعویض شود که البته از نشانه‌های خراب بودن آنها نیز، صاف شدن لبه گردشان و یا ایجاد ترک‌هایی ‌روی آنهاست. اگر فرمان همیشه سفت است اشکال از اورینگ‌ها و یا پله‌شدن قطعات روی ماه و ستاره است. پس اورینگ‌ها را تعویض کرده و ماه و ستاره را نیز اگر مشکلی دارند، با نمونه‌های استوک آنها جایگزین می‌کنیم.

همچنین می‌توان لبه‌ها را با کمی سنباده آغشته به گازوئیل ‌یا نفت و استفاده از یک سطح شیشه‌ای از بین برد. اگر روغن از سطح خود بالاتر می‌آید و از درب محفظه به بیرون می‌ریزد، این عیب نیز ناشی از خرابی اورینگ‌هاست، ضمن اینکه پله شدن لبه‌ها را نیز باید بررسی کنیم.

اگر پمپ توان کافی برای چرخش فرمان را ندارد و فرمان سفت است، عیب می‌تواند ناشی از گشاد کردن فاصله ماه و ستاره و یا پله شدن دو لبه بالایی آنها باشد.

البته این موارد گفته شده بیشترین حالات خرابی و معمول‌ترین علل آن است و ممکن است عیب‌هایی مثل خرابی شیر جعبه فرمان، کثیفی مجاری روغن، خرابی خود جعبه فرمان و ... نیز در این بین وجود داشته باشد.

اما رایج‌ترین عیب که معمولا‌ً هنگام کارکردن و داغ شدن روغن درون پمپ خود را نشان می‌دهد، ناشی از خراب شدن ماه و ستاره و یا همان صفحه‌های بالایی پمپ است. گاهی اوقات می‌توان با ریختن روغن 40 درون پمپ تا حدودی این عیب را رفع کرد که البته فقط یک مسکن سرپایی است.

مايع ترمز

مایع ترمز یا در اصطلاح عامیانه، روغن ترمز توسط بیش تر رانندگان امروزی مورد بی توجهی قرارگرفته و باوجود اهمیت حیاتی آن متاسفانه بسیاری از رانندگان و حتی تعمیرکاران لزومی به تعویض آن نمی‌بینند. مایع ترمز در سطوح کیفی خاصی تولید می شود و بر اساس کد استانداردی که از سوی اداره حمل و نقل امریکا برای روغن ترمزها تعیین شده سه نوع روغن ترمزDOT5 ،DOT4 و DOT3 در وسايل نقليه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شماره DOT بزرگ‌تر نشان‌دهنده بالاتر بودن دمای جوش روغن ترمز و در نتیجه کیفیت بهتر و تحمل بيشتر آن است.

روغن ترمز DOT3 بر پایه ترکیبات پلی‌الیفاتیک با نقطه جوش حداقل 369 درجه فارنهایت، DOT4بر پایه استربورات با نقطه جوش حداقل 414 درجه فارنهایت و DOT5متشکل از پلی‌دی‌متیل‌سیلوکسان بر پایه سیلیکون یا نقطه جوش حداقل 468 درجه فارنهایت است. از ميان استانداردهای ذکرشده، انواع DOT3 و DOT4تقریبا عملكرد مشابهي دارند، ولی نقطه جوش DOT4 بالاتر است. اما DOT5 کاملا یا این دو متفاوت بوده و جاذب رطوبت نیست و فقط باید در سیستم هایی استفاده شود که لاستیک‌ها و درزبندی‌ها با آن سازگار باشد، زيرا در غیر این صورت سیستم دچار خوردگی و نشتی خواهد شد.

میانگین دمای جوش مایع ترمز پس از سه سال کارکرد، به دلیل جذب رطوبت، تا حد خطرناکی پایین می‌آید. بسیاری از کارشناسان بر تعویض مایع ترمز هر یک یا دو سال یک بار بر حسب شرایط کارکرد خودرو تاکید دارند منطق آن‌ها بر پایه این واقعیت است که مایع ترمز با پایه گلیکولی، رطوبت واردشده به سیستم را جذب می‌کند و مایع ترمزی که رطوبت را جذب کرده باشد باعث ایجاد ترک‌های میکروسکوپی در سيستم ترمز و نهایتا نشتی و ورود هوا می‌شود. این مشکل در مناطق آب و هوایي مرطوب بیش‌تر مشهود است. مایع ترمز خودروها فقط بعد از یک سال، به طور میانگین دو درصد رطوبت جذب می کنند؛ بعد از 18ماه سطح آلودگی می‌تواند بیش از سه درصد شود و پس از چند سال آلودگی مایع ترمز به هفت تا هشت درصد رطوبت می‌رسد. افزایس ميزان رطوبت سبب ایجاد حباب‌های ریز در مایع ترمز می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد كه سیستم ترمز چرخ‌های جلوی خودرو که خطوط انتقال نیمه‌فلزی دارند، گرمای بیش‌تری نسبت به چرخ‌های عقب تولید می‌کنند؛ این دمای بالا نیازمند مایع ترمزی است که بتواند آن را تحمل کند.

اين نوع سيالات چون پايه گليكولي دارند، خاصيت جذب آب و رطوبت در آن‌ها وجود دارد تا بتوانند رطوبت موجود در سيستم را جذب كنند تا مانع پوسيدن سيستم ترمز و از بين رفتن مدارها شود اما هر ماده اي كه چنين قابليتي دارد بالاخره به نقطه اشباع هم مي‌رسد و در اين زمان رطوبتي كه وارد سيستم مي‌شود براي روغن ترمز قابل جذب نيست و اين رطوبت ممكن است در قسمت‌هاي مختلف سيستم جمع و باعث بروز اشكال شده و بعد از مدتي باعث فاسد شدن روغن ترمز شود. در آن صورت دماي جوش روغن پايين آمده و در شرايطي كه ترمزهاي پي در پي يا شديد گرفته مي‌شود روغن ترمز به جوش مي آید و باعث به اصطلاح خالي شدن ترمز مي‌شود. بنابر اين توصیه می‌شود روغن ترمز حداقل هر دو سال و یا ۶۰هزار کیلومتر به طور کامل از سيستم تخليه و تعویض شود.

روغن گيربكس یا روغن واسکازین

یکی از روغن‌هایی که در خودرو مصرف می‌شود، روغن دنده یا واسکازین است. واسکازین کلمه روسی روغن دنده (Gear oil) است. این روغن‌ها در گیربکس و دیفرانسیل خودرو مورد استفاده قرار گرفته و با روغن موتور فرق دارند. روغن دنده دارای مواد افزودنی مخصوصی است که از چرخ‌دنده‌ها و متعلقات آن‌ها در برابر فشار وارده محافظت می‌کند. روغن دنده مخصوص دیفرانسیل چون در شرایط سخت‌تری کار می‌کند، اغلب از روغن دنده گیربکس قوی‌تر مي‌باشد. این روغن‌ها نیز مانند روغن موتور بر اساس سطح کیفیت (API) و ویسکوزیته (گرانروی SAE) طبقه‌بندی می‌شوند. این روان‌ساز دارای گرانروی ناچیز (حتی در دماهای پایین) بوده و با فلزات موجود در جعبه ‌دنده (فولاد و آلیاژهای مس) سازگاری کافی دارد.

واسکازین نیز مانند ساير روغن‌ها نیاز به تعویض دارد که تعویض به‌موقع آن باعث روان کارکردن گیربکس، افزايش عمر مفيد قطعات، كاهش درجه حرارت گيربكس، كاهش سر و صدا و در نهايت بهبود عملكرد آن می‌شود؛ کیلومتر تعویض آن هم بستگی به نوع روغن و گیربکس خودرو و شرایط مختلف آب و هوايي و کارکرد آن دارد. معمولا هم‌زمان با تعویض دیسک و صفحه كلاچ، واسکازین نيز تعويض مي شود. با فرض متوسط عمر سيستم كلاچ خودرو با در نظر گرفتن تركيبي از رانندگي در داخل شهر و جاده حدود 100 هزار كيلومتر كاركرد باشد، پس در هر بار تعويض ديسك و صفحه كلاچ كه با باز شدن كامل گيربكس همراه است، اين سيال نيز تعويض مي‌شود.

اين موضوع در مورد خودرو‌هاي داراي گيربكس اتوماتيك كاملا متفاوت است. عملکرد این نوع گیربکس‌ها هیدرومکانیکی بوده و با استفاده از فشار روغن و تنظیم مقدار فشار آن، نیروی لازم را از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌کند. تعویض دنده‌ها از طریق تغییر مسیر و کنترل فشار جریان روغن در گیربکس توسط شیرهای الکترونیکی (شیر برقی) انجام می‌شود. تمامی این اعمال و کنترل قسمت‌های مختلف توسط نرم‌افزاری که بر روی واحد الکترونیکی گیربکس (EGS) نصب است انجام می‌گیرد.

در داخل گیربکس‌های اتوماتيك AL4 كه در خانواده 206 ديده مي‌شود، از روغن مخصوصی استفاده شده که اصطلاحا به روغن‌هاي مادام‌العمر (Lifetime) معروفند. منظور از این اصطلاح این نیست که هیچ‌گاه نیاز به تعویض نخواهند داشت، بلکه حکایت از مدت زمان زیاد کارکرد آن‌ها دارد.

روغن گیربکس در اثر ورود ذرات گرد و غبار از منافذي كه روغن از آن‌ها به بيرون نشت مي‌کند و همچنين کارکردن طولانی‌مدت روغن در دمای بالا به سرعت دچار استهلاک شده و سبب از بین رفتن خاصیت اولیه آن می‌شود.

روانکار صنعتی

روان کننده ماده ایست که برای کاهش اصطحلاک بین سطوح استفاده می شود.با گرمایی که بین دو طرف سطوح به و جود می آید اصطحکاک ایجاد می شود.

روان کننده وظایفی از قبیل حفظ قطعات از هم جدا در حال حرکت (Keep moving parts apart)،کاهش اصطکاک ، انتقال حرارت، حمل آلاینده و باقیمانده ها، انتقال قدرت ، محافظت در برابر سایش ، جلوگیری از خوردگی، درزگیری برای رسانه های گازی، توقف کردن خطر دود و آتش از اشیاء، جلوگیری از زنگ زدگی را دارد.

یک روانکار صنعتی خوب به طور کلی دارای وظایف زیر است:

– نقطه جوش بالا و نقطه انجماد پایین (برای باقی ماندن مایع در یک طیف گسترده ای از دما)
– قدرت چسبندگی بالا
– پایداری حرارتی
– پایداری هیدرولیکی
– جلوگیری از زنگ زدگی
– مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون

به طور معمول روانکارها حاوی 90% روغن پایه (حاوی روغن نفتی و روغن های معدنی می شود) و کمتر از 10 % مواد افزودنی می باشد. روغن های گیاهی یا مایعات مصنوعی با پلی الفین با هیدروژن، استرها، سیلیکون، فلوئوروکربن ترکیب شده اند. چون روغن پایه ای که از پالایش نفت خام بدست می آید هنوز ویژگیهای لازم را برای استفاده در موتور خودروهای مدرن و ماشین آلات صنعتی را به طور کامل دارا نیست، موادی به آن افزوده می شود تا در روغن، مقاومت لازم برای شرایط سنگین کار حرارت و فشار زیاد موتور به طور بهینه ایجاد شود. مواد افزودنی که به روانکار صنعتی اضافه می شود باعث کاهش اصطحلاک ، افزایش غلظت ، مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی ، جلوگیری از خرابی و کهنگی و ..... می شود.

مواد افزودنی به روان کننده ها:

خانواده ی اصلی مواد افزودنی عبارتند از:

آنتی اکسیدان ها

پاک کننده ها و معلق کننده ها

مواد ضدساییدگی

مواد مذاب غیر فعال

مواد پایین آورنده نقطه ریزش

گروه روغن پایه

1- روغن‌های پایه معدنی (مینرال Mineral مثلاً روغن پایه استفاده شده در تولید روغن موتور فلای از نوع معدنی میباشد).

2- روغن‌های پایه سنتتیک (روغن های مصنوعی synthetic , روغن پایه روغن موتور 5W-40 SN از نوع سینتتیک میباشد).

3- روغن‌های نیمه سنتتیک ( semi-synthetic که ترکیبی از روغنهای پایه معدنی و روغنهای سنتتیک هستند مثلا روغن پایه 10W-40 SM از نوع نیمه سننتیک است).

4- روغن‌های پایه گروه 3 GIII که به روغن های پایه نسل جدید معروفند و به نوعی از بهینه سازی روغن‌های پایه معدنی بدست می آیند و در تولید روغن موتور های جدید از آنها استفاده میشود.

5- آخرین گروه نیز روغن تصفیه ای است که در کشورهای فوق صنعتی از قبیل ایالات متحده آمریکا خوراک اصلی شرکتهای تولید کننده روغن موتور میباشند.
روانکارهای جامد

ماده‌ی جامد که اصطکاک و سایش را در سطوحی که دارای حرکت نسبی به یکدیگر هستند کم کند، روانکار جامد نامیده می شود. این مواد به صورت خالص یا افزودنی در روانکار‌ها از سایش و اصطکاک حاد جلوگیری می کنند. به شرایطی مانند سرعت های بالا و پایین محورها، دماهای بالا و پایین، فشار بالا، آلاینده های فرآیند و عدم دسترسی در بعضی قسمت ها را شرایط حاد گویند. وقتی از ماده‌ی جامد به عنوان روانکار استفاده شود، روانکاری، روانکاری جامد نامیده می شود.

گرافیت، نیترید بور شش ضلعی، دی سولفید مولیبدن و دی سولفید تنگستن نمونه هایی از موادی است که می توانند به عنوان روان کننده جامد، استفاده شوند و اغلب به درجه حرارت بسیار بالا نیازمند اند. استفاده از برخی از این مواد گاهی اوقات با مقاومت ضعیف خود باعث اکسیداسیون محدود همراه است به عنوان مثال، دی سولفید مولبیدن تنها می تواند تا 350 درجه سانتی گراد در هوا مقاومت کند. بنابراین در دماهای بالای 400 باید از روانکارهای جامد استفاده کرد.

روغن موتور‌های دیزلی که با علامت(C Commercial) مشخص میشوند،سطح کیفیت روغن‌های این گروه توسط حروف C نوشته می‌شود.روغن موتور‌های دیزلی به ترتیب افزایش سطح کیفیت از CA شروع شده و تا CJ-4 تعریف می‌شود.

CJ-4

معرفی شده در سال 2006 برای موتور های سرعت بالای چهار زمانه. این روغن موتور طراحی شده تا استانداردهای تولید آلایندگی مدل سال 2007 در اتوبان را دارا باشد. روغن های CJ-4 برای استفاده در تمام انواع موتور های دیزل با دامنه آلایندگی سولفور در گازهای خروجی از اگزوز تا 500 ppm (از نظر وزن 050%) طراحی شده اند. با این حال استفاده از این روغن ها در موتور هایی با آلایندگی بیش از ppm 15 (از نظر وزن 0015%0) سولفور ممکن است بر پایداری سیستم تصفیه گازهای بعد از احتراق و یا فاصله تعویض روغن تاثیر بگذارد. روغن های CJ-4 در حفظ و پایداری سیستم کنترل انتشار آلایندگی از قبیل فیلتر هایی با منافذ بسیار ریز و دیگر سیستمهای پیشرفته کنترل گازهای خروجی اگزوز بکار می روند تاثیر میگذارند. حفاظت مطلوب برای کنترل ذرات سمی که در کاتالیزور بلوکه شده و ذرات رسوبی ریزی که از خوردگی موتور تولید شده ایجاد می کند. این روغن موتور موجب پایداری دما در پیستون ها می گردد و همچنین مانع از مسدود شدن سیستم کنترل دود، کاهش ضخامت اکسید ها، کف کردن و افت غلظت ناشی از شکست می شود. روغن های API CJ-4 از حد معیار های عملکرد Cl-4 PLUS, Cl-4, CH-4, CG-4 , و CF-4 فراتر رفته و میتوانند به طور موثری موتور های نیازمند سرویس این نوع API را روغن کاری نمایند در صورت استفاده از روغن CJ-4 با سوخت دارای سولفور بالاتر از 15 ppm در ارتباط با فاصله سرویس با کارخانه سازنده موتور مشورت نمایید.

CI-4

معرفی شده در سال 2002 برای استفاده در موتور های چهار زمانه سرعت بالا. این روغن مطابق با استانداردهای آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز وضع شده ، سال 2004 طراحی شده. روغن های CI-4 طراحی شده در سال 2002. روغن هایCI–4 بگونه ی طراحی شده اند که طول عمر موتور هایی که با سیستم گردش دوباره گازهای خروجی(EGR ) را حفظ می نمایند. همچنین CI-4 با هدف استفاده از سوخت گازوئیل که حداکثر حاوی 5/0 % وزنی گوگرد هستند، طراحی شده اند. قابل استفاده به جای روغن های دارای رتبه بندی CD, CE, CF-4, CG-4 و CH-4 هستند. بعضی از روغنهای دارای رتبه بندی CI-4 ممکن است دارای رتبه CI-4 plus نیز باشند.

CH-4

معرفی شده در سال 1608 طراحی شده برای موتور خودروهای چهار زمانه سرعت بالا جهت تطبیق با استانداردهای خروجی اگزوز وضع شده در سال 1608 . فرموله شده جهت استفاده با سوخت های دیزل (گازوئیل)حاوی 5/.% وزنی گوگرد قابل استفاده بجای روغن های با رتبه بندهای CD، CE ، CF-4 و CG-4 .

گريس

گريس مخلوطي ژلاتيني است که از يک سيال روانساز ( روغن ) و يک ماده غليظ کننده ( Thickner ) و مواد افزودني خاص ساخته مي شود .مشخصات و

کيفيت گريس به نوع و مقدار ماده غليظ کننده، مواد افزودني ، مشخصات روغن پايه و همچنين فرآيند توليد بستگي دارد. ماده غليظ کننده مهمترين عامل

پايداري دربرابر آب ، پايداري در شرايط دماي بالا وپايداري کيفيت در زمان مصرف و حفظ کيفيت است.گريس ها مشابه روغن ها ، براي حداقل رساندن

اصطکاک و فرسايش بين سطوح متحرک ، کاربرد دارند . درمواردي که روانساز بايد به عنوان مانعي براي جلوگيري از ورود ذرات خارجي عمل کند ، يا موقعيت

حرکت بين دو سطح به گونه اي است که نياز به روانساز نيمه جامد وجود دارد، بايد از گريس بعنوان روانکار استفاده شود . بعلاوه از بعد عملياتي روانکاري با

گريس ، عموما ً مکمل روانکاري اکثر سيستم هاي صنعتي است .

گریس از نگاه تخصصی :

گريس از کلمه لاتين کراسوس ، به معني چربي گرفته شده است.

تعريف امروزي گريس عبارتست از يک محصول جامد تا نيمه مايع يک عامل سفت کننده که در يک روغن مايع معلق باشد . تقسيم بندي اوليه گريس ها به

وسيله نوع ماده سفت کننده آن ها بوده است. معمول ترين سفت کننده ها صابون هاي فلزي هستند . از سفت کننده هاي ديگر، مي توان از خاک بنتونيت

، سيليکاژل، پلي اوره و سفت کننده هاي غير آلي نام برد .

گريس هايي که داراي پايه صابوني هستند، از سه جزء تشکيل شده اند :

يک جزء چربي ( حيواني يا گياهي ) که معمولا ً 4 تا 15 درصد کل گريس را تشکيل مي دهد ( به چربي ها اسيد چرب مي گويند ) .جزء دوم يک قليايي است

قلياي به کار برده شده در ساخت گريس شامل هيدروکسيدهاي فلزات کلسيم ، آلومينيوم ، سديم ، باريم و ليتيوم مي باشد و حدود 1 تا 3 درصد را گريس

را تشکيل مي دهد .سومين جزء گريس ،يک مايع است که مي تواند روغن پايه معدني ، انواع روغن هاي سنتتيک ، پلي گليکول و يا مخلوطي از مايعات

مختلف باشد.

یک ساختمان پيچيده تر براي گريس را مي توان با استفاده از کمپلکس فلزي به دست آورد که ماده سفت کننده آن ها يک صابون کمپلکس است . به همين

دليل به اين گريس ها ، گريس هاي کمپلکس مي گويند . گريس هاي کمپلکس را مي توان تا حدود C º38 بيش از درجه حرارت کارکرد گريس هاي با سفت

کننده هاي غير کمپلکس معمولي مورد استفاده قرار داد .گريس هاي کمپلکس ، براي بهبود خاصيت مقاومت گريس در برابر درجه حرارت هاي بالاتر، ساخته

شده اند . از معمولي ترين نوع اين گريس ها مي توان از گريس کمپلکس ليتيوم ، آلومينيوم ، کلسيم و باريم نام برد. به استثناء گريس کمپلکس باريم که

داراي نقطه قطره شده حدود C º218 مي باشد، کمپلکس هاي ديگر ، داراي نقطه قطره شدن حدود C º260 هستند. نقطه قطره شدن گريس ، درجه حرارتي

است که در آن ، گريس از حالت نيمه مايع به مايع تبديل مي شود. به عبارت ديگر، درجه حرارتي که در آن ممکن است روغن شروع به جدا شدن از ماده

سفت کننده کند، نقطه قطره شدن ناميده مي شود. نقطه قطره شدن توسط روش 2265-D ASTM اندازه گيري مي شود.همانطور که قبلا ً گفته شد، گريس

هاي کمپلکس را مي توانند در درجه حرارت هاي بالاتر از گريس هاي معمولي کار کرده و در نتيجه مقاومت آن ها در برابر اکسيد اسيون بيشتر است . البته

اين موضوع در همه حالت ها صادق نيست . از معمولترين نوع گريس هاي کمپلکس، کمپلکس هاي ليتيوم و آلومينيوم مي باشد.سفت کننده هاي غير آلي

، از قبيل خاک ها و سيليکا که داراي ساختمان کروي يا صفحه اي مي باشند ، با توجه به مساحت سطح بسيار زيادشان، باعث سفت کردن مايع مي

شوند. اين مواد ، گريسي بسيار نرم و بدون نقطه ذوب توليد مي کنند که اگر در ساخت آن ها دقت زيادي به عمل آيد ، محصولات با کيفيت عالي تهيه مي

شود .

مزاياي روانکاري با گريس در مقايسه با روغن هاي روانساز عبارتند از :

قابليت ماندگاري در محل روانکاري

سهولت مصرف و کاهش دفعات روانکاري

کامل تر شدن آب بندي سيستم ها ، کاهش نشتي و چکه کردن روانکار

بهينه سازي چسبندگي روانکار به قطعات در شرايط دما و فشار بالا

سادگي طراحي سيستم هاي روانکاري
معايب روانکاري با گريس در مقايسه با روغن هاي روانساز عبارتند از :

قابليت خنک کنندگي کم

عدم قابليت نفوذ به قطعات ريز و مجاري دستگاه ها

نياز به نيروي کار ( کارگر) بيشتر براي روانکاري

عدم سهولت بسته بندي و انبارداري

عدم قابليت پاک کنندگي و دور نمودن آلودگي ها از سطوح قطعات متحرک

در انتخاب گريس بايد به موارد زير توجه نمود :

نوع، سرعت و دماي عمليات ماشين آلات و ميزان رطوبت محيط

تغييرات درجات حرارت

قابليت ممانعت از زنگ زدگي و خوردگي قطعات ماشين آلات

سازگاري با قطعات لاستيکي و پلاستيکي در تماس

عمر مفید گریس و شرایط گریس کاری مجدد

روغن موتور توتال Quartz 9000 روغن مولتی گرید با تکنولوژی تمام سنتتیک برای موتور های بنزینی و دیزلی

کاربرد

روغن موتور توتال Quartz 9000 به منظور پوشش سخت گیرانه ترین الزامات هر دو موتور بنزینی و دیزلی توسعه داده شده است (از سال 2000)
روغن موتور توتال Quartz 9000 به خصوص برای موتور های چند سوپاپ، تزریق مستقیم و توربو شارژ مناسب می باشد
روغن موتور توتال Quartz 9000 می تواند در سخت ترین شرایط عملیاتی در همه فصول سال مورد استفاده قرار گیرد (بزرگراه ها، ترافیک های پر تراکم شهرها و...)
روغن موتور توتال Quartz 9000 به طور کامل با همه وسایل نقلیه مجهز به کاتالیزور و همه وسایلی که از سوخت بدون سرب و یا گاز مایع استفاده می کنند تطبیق داده شده است

مزایای روغن موتور توتال Quartz 9000 

مقاومت اکسیداسیون بالای این روغن موتور
استارت آسان موتور در هوای سرد و صرفه جویی در مصرف سوخت به دلیل سیالیت بالای آن حتی در هوای سرد و همچنین یک فیلم روغن با مقاومت بالا در دمای بالا
محافظت از قطعات مکانیکی و حفظ قدرت موتور به طور کامل، در نتیجه جوانی و توانایی موتور حفظ می شود
پاکیزه نگه داشتن حساس ترین قطعات موتور

روغن هیدرولیک

خودرویی که دارای فرمان هیدرولیکی است، به یک منبع انرژی برای کمک به راننده در هنگام پیچیدن و دور زدن مجهز است. بیش تر فرمان‌هایی که از چنین منبع انرژی برخوردارند هیدرولیکی‌اند. وقتی راننده غربیلک فرمان را می‌چرخاند، پمپ هیدرولیک، روغن مربوطه را تحت فشار به سیستم فرمان خودرو انتقال می‌دهد تا به واسطه اهرم‌بندی مناسب، چرخ ها به راحتی به طرفین گردش کنند. روغن هیدرولیک مانند روغن های دیگر از اختلاط روغن پایه و مواد افزودنی تولید می شود که می تواند با توجه به نوع روغن پایه و مواد افزودنی، کاربردهای مختلفی در سیستم های گوناگون داشته باشد.

روغن هیدرولیک را می‌توان پرمصرف‌ترین روغن صنعتی نامید، از این‌رو با توجه به مصرف بالا و کاربردهای متنوع و شرایط کاری گوناگون، این روغن نیز از تنوع بالایی برخوردار است. در واقع روغن هیدرولیک در یک سیستم نقش انتقال‌دهنده انرژی را بازی می کند و در صورتی که این روغن دچار مشکل شود، این وظیفه به خوبی انجام نشده و سیستم با اختلال یا توقف در کارکرد روبه رو می‌شود. به طور کلی وظایفی که از یک روغن هیدرولیک انتظار می رود، روان‌کاری، انتقال نیرو، کاهش اصطکاک و سایش، محافظت از زنگ‌زدگی اجزای سیستم و سازگاری با تمام اجزای سیستم است. روغن‌های هیدرولیک به‌شدت به آلودگی هایی که وارد آن‌ها می شوند حساس بوده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها در اثر آلودگی و ایجاد شرایط سخت کاری تغییر می‌کند.

بیش‌تر افراد بر این باورند که روغن هیدرولیک نیز باید همچون روغن موتور، زمان و یا کیلومتر کار‌کرد مشخصی داشته باشد، در حالی‌که این موضوع در روغن‌های صنعتی و به خصوص روغن هیدرولیک به تنوع تجهیزات، شرایط گوناگون کارکرد و نوع کاری که روغن در سیستم انجام می‌دهد بستگی دارد، از این رو نمی توان برای تمام انواع روغن‌های هیدرولیک مورد استفاده در خودروهای مختلف زمان کارکرد یکسانی را تعریف نمود و آن را مبنای کار سیستم قرار داد. روغن های هیدرولیک عموما دارای افزودنی‌هایی هستند که تجهیزات هیدرولیک را در مقابل سایش، خوردگی و اصطکاک محافظت می‌کنند. افرودنی‌های این نوع روغن معمولا چندمنظوره بوده و میزان آن‌ها در روغن هیدرولیک نباید به هر دلیلی کاهش یابد. تغییر در وضعیت روغن هیدرولیک به واسطه تیره شدن یا مات شدن ظاهری رنگ آن، استشمام بوی سوختگی از روغن، تغییرات در گرانروی یا ویسکوزیته و همچنین کف کردن آن قابل تشخیص است.

ادامه کار با روغن اکسیدشده نیز منجر به تشدید سایش در تجهیزات متحرک و ایجاد مشکل در سیستم فرمان خودرو می‌شود که باعث جمع شدن لجن در مخزن و لوله‌ها می‌گردد. در صورتی‌ که هیچ یک از علائم فوق در روغن هیدرولیک مشاهده نشود، توصیه می‌شود بر اساس توصیه شرکت سازنده و کارشناسان خودرو، این سیال پس از هر 120 هزار کیلومتر پیمایش خودرو به طور کامل تعویض شود. ضمنا به این نکته نیز باید توجه داشت که هرگز روغن‌های هیدرولیک حتی با ویسکوزیته یکسان را نباید با هم مخلوط کرد.

آیا سیستم هیدرولیک خودرو نیاز به تعمیرات دوره ای دارد؟

اگر صدایی مانند ناله کردن هنگام تابیدن فرمان به گوشتان خورد باید سیستم هیدرولیک فرمان خودرو را چک کنید. ممکن است پمپ هیدرولیک خودروی شما در حال خراب شدن باشد.

یا اگر هر نوع نشتی از این سیستم مشاهده کردید باید قبل از هر چیز سطح روغن هیدرولیک را چک کنید و در صورت لزوم به اندازه کافی روی آن روغن سرریز نمایید و چون ممکن است هنگام رانندگی نشتی بیشتر شود باید مرتباً مراقب سطح روغن هیدرولیک باشید و در اولین فرصت با مراجعه به تعمیرگاه نسبت به رفع نشتی اقدام نمایید. این کار بسیار مهم است چون اگر پمپ هیدرولیک بدون روغن کار کند به شدت گرم می شود صدمه خواهد دید و باید پمپ هیدرولیک را تعویض نمایید.

روغن‌ ترانسفورماتور چیست؟

در سال 1892، اولين ترانسفورماتور توسط شرکت جنرال الکتريک ساخته شد. در اين ترانسفورماتور از يک روغن معدني به‌عنوان سيال خنک‌کننده و دي الکتريک استفاده مي‌شد. بعدها استفاده از سيالات دي الکتريک هالوژنه، به‌ويژه سيالات آسکارل، به علت مقاومت عالي اين سيالات در برابر آتش، در ترانسفورماتورها رواج بسياري يافت.
آسکارل يک نام عمومی برای گروهی از هيدروکربن‌های کلردار است که به‌عنوان روغن‌های عايق در تجهيزات الکتريکی و ترانسفورماتورها کاربرد داشته‌اند. يک گروه بزرگ از آسکارل‌ها، بی‌فنيل‌های پلی‌کلره (PCB) ها هستند. استفاده از اين سيالات تا حدود دهه‌ي 1970 ميلادي ادامه داشت، اما به دلايل خطرات زيست محيطي و سلامتي، استفاده از آنها محدود گشته و سيالات ديگري جايگرين اين مواد شد. از جمله‌ي اين سيالات مي‌توان به روغن‌هاي سيليکوني و هيدروکربن‌هاي داراي وزن مولکولي زياد اشاره کرد که در حال حاضر به مقدار بسيار زيادي کاربرد دارند. از سيالات ديگري که تا اندازه‌اي در اين موارد استفاده مي‌شود، مي‌توان به استرها و هيدروکربن‌هاي سنتزي اشاره کرد. استرهاي سنتزي داراي خواص دي الکتريکي خوبي بوده و خاصيت زيست تخريب‌پذيري بهتري نسبت به روغن‌هاي معدني و سيالات هيدروکربني دارند. اما به علت هزينه‌ي بالاي استرهاي سنتزي، از اين مواد تنها در ترانسفورماتورهاي متحرک و وسايل‌نقليه استفاده مي‌شود.
از روغن استرهاي طبيعي که از دانه‌هاي گياهي تهيه مي‌شوند، نيز در دهه‌ي 1890 در ترانسفورماتورها استفاده مي‌شد. اين استرها هيچ مزيتي از لحاظ اقتصادي و کارايي، نسبت به روغن‌هاي معدني ندارند. علاوه بر اين، استرهاي طبيعي، از مقاومت کمتري در برابر اکسيدشدن نسبت به روغن‌هاي معدني، برخوردارند. بنابراين دلايل در حال حاضر از استرهاي طبيعي در ترانسفورماتورها استفاده نمي‌شود.

بررسي پارامترهاي مهم

• مقدار گاز محلول در روغن حائز اهميت مي باشد. به علت وجود تنش‌هاي حرارتي و الکتريکي احتمال تجزيه و تخريب روغن‌هاي مورد استفاده در ترانسفورماتور وجود دارد. در اثر اين عمل، محصولات و مواد مختلفي در روغن تشکيل مي‌شوند. بيشتر اين مواد به‌صورت محلول در روغن وجود دارد. مقدار، ترکيبات و نرخ توليد ترکيبات گازي در روغن ترانس، مي‌تواند نشان‌دهنده‌ي ميزان تخريب روغن ترانس باشد.
• وجود آب در روغن ترانسفورماتور سبب کاهش خاصيت دي الکتريک در آن مي‌شود. به اين دليل بايد مقدار آب در روغن ترانسفورماتور ناچيز باشد.
• عدد اسيدي يک روغن با کارکرد آن افزايش مي‌يابد و معيار مقدار مواد اسيدي موجود در آن است.
• کشش سطحي يک روغن مقدار نيروي مورد نياز براي پاره کردن لايه‌ي روغن در سطح مشترک روغن و آب است اين مقدار برحسب "دين بر سانتيمتر" بيان مي‌شود. در صورت وجود آلودگي‌هايي همچون رنگ، صابون، وارنيش و محصولات حاصل از اکسايش در روغن، کشش سطحي روغن کاهش مي‌يابد. بنابراين کاهش مقدار کشش سطحي در روغن، نشان‌دهنده‌ي وجود آلودگي و محصولات اکسيداسيون در آن است. در نتيجه مي‌توان از اين روش به منظور تعيين ميزان اکسيدشدن در روغن استفاده کرد. محصولات اکسيدسيون سبب کاهش خاصيت عايق‌بندي و خنک‌کنندگي روغن مي‌شود.
• رنگ روغن نشان‌دهنده ي درجه‌ي پالايش روغن است. براي روغن‌هاي در حال کارکرد، تغيير رنگ مي‌تواند، نشان‌دهنده‌ي وجود آلودگي و تخريب روغن باشد.
• ثابت دي الکتريک، کمترين ولتاژي است که در آن ولتاژ، جرقه‌ي الکتريکي در روغن رخ مي‌دهد. اين خاصيت معياري از مقاومت روغن در برابر تنش‌هاي الکتريکي است.کم بودن ثابت دي الکتريک نشان‌دهنده‌ي وجود آلودگي‌هايي همچون آب و ذرات رسانا در روغن است. دو روش استاندارد اندازه گيري ثابت دي الكتريك تدوين شده است.
• طبق قوانين زيست محيطي، استفاده از بي‌فنيل‌هاي پلي کلرينه (PCB) در روغن‌هاي ترانسفورماتور ممنوع است. روغن ترانسفورماتور در صورت دارا بودن PCB به ميزان کمتر از ppm 50، فاقد PCB و در صورت دارا بودن PCB به ميزان ppm 500- 50، آلوده به PCB و در صورت دارا بودن PCB به مقدار بيش از ppm 500، داراي PCB ناميده مي‌شود.
• ترکيبات فوران به‌عنوان محصولات جانبي حاصل از تخريب مواد سلولزي مانند کاغذهاي عايق و چوب توليد مي‌شوند. اين ترکيبات به‌عنوان نشانگرهاي مقدار از دست رفتن توانايي عايق‌بندي روغن به‌کار مي‌روند.
• مقدار عناصري مانند مس، آهن، آلومينيوم، سرب، روي، نيکل، نقره، قلع، کادميم و تنگستن به منظور تعيين شرايط دستگاه‌ها و تجهيزات همواره ملاحظه و مطالعه مي‌شود.
• به منظور تعيين مقدار سايش و آلودگي، تعداد ذرات با ابعاد بزرگتر از 2، 5، 10، 15، 25، 50، 100 ميکرون مطالعه مي‌شود. استفاده از اين اطلاعات همراه با اطلاعات ناشي از مطالعه‌ي باقيمانده‌ي فلزات بسيار مفيد است.
• پايداري خوب در برابر اکسيدشدن و كنترل مقدار ماده افزودني بازدارنده اكسيداسيون از موارد اصلي مورد نياز به منظور افزايش طول عمر روغن مي‌باشد.
• ضريب توان يک روغن ترانسفورماتور، کسينوس زاويه‌ي فاز ميان ولتاژ سينوسي به‌کار رفته در روغن و جريان حاصل در روغن است. ضريب توان نمايانگر کاهش خاصيت دي الکتريکي در روغن است. مقدار زياد ضريب توان نشان دهنده‌ي آلودگي‌هايي مانند آب، کربن، صابون‌هاي فلزي، مواد رسانا و مواد حاصل از اکسيدشدن‌ است.
• وزن مخصوص روغن‌هاي معدني بر نرخ انتقال گرما تأثير مي‌گذارد.
• گرانروي يک روغن خنک‌کننده، بر روي نرخ انتقال گرما و به دنبال آن افزايش دماي دستگاه و همچنين بر روي سرعت حرکت اجزاء دستگاه تأثير مي‌گذارد. استفاده از روغن داراي گرانروي بالا، به ‌ويژه در شرايط دمايي سرد، سبب ايجاد محدوديت‌هايي در جريان روغن مي‌شود.
• چگالي بار استاتيکي تمايل روغن‌هاي ترانسفورماتور در باردار شدن استاتيکي را تعيين مي‌کند. گاهي اوقات، تخليه‌ي بار الکتريکي سبب ايجاد خرابي در ترانسفورماتورها مي‌شود.
• روغن‌هاي داراي کلر و ديگر هالوژن‌ها با مقادير بيش از 1/0 درصد به‌عنوان مواد خطرناک تلقي شده و مورد استفاده قرار نگيرد.

تاریخچه شرکت موبیل

در سال 1920 شرکت موبیل در نیویورک رسما نام تجاری خود را ثبت نمود . این شرکت در زمینه های فرمولاسیون موتورهای دیزلی و اکتان پیش قدم بوده . شرکت موبیل و اکسون در سال 1998 پیشنهاد ادغام را به یکدیگر تقدیم کردند و در نهایت مورخ 30 نوامبر 1999 این دو شرکت ادغام شده و نام تجاری اکسون موبیل را به خود اختصاص دادند.

محصولات شرکت موبیل

روغن مویبل 10W-40
نوع کالا: روغن موتور بنزینی

Mobil 1 5W50
روغن موبیل 1 5W-50
نوع کالا: روغن موتور بنزینی

Mobil 1 ESP Formula 5W-30
روغن موبیل 1 ای اس پی 5W-30
نوع کالا: روغن موتور بنزینی

Mobil 1 Turbo Diesel 0W-40
روغن مویبل 1 توربو دیزل 0W-40
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil 600W Super Cylinder Oil
روغن سیلندر موبیل سوپر 600w
نوع کالا: روغن سیلندر بخار

Mobil Agri Super 10W-30
روغن موبیل اگری سوپر 10W-30
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil Almo 525
روغن موبیل المو 525
نوع کالا: روغن مته های بادی

Mobil Almo 527
روغن موبیل المو 527
نوع کالا: روغن مته های بادی

Mobil Almo 529
روغن موبیل المو 529
نوع کالا: روغن مته های بادی

Mobil ATF 220
روغن موبیل ای تی اف 220
نوع کالا: روغن دنده اتوماتیک , ATF

Mobil ATF 320
روغن موبیل ای تی اف 320
نوع کالا: روغن دنده اتوماتیک , ATF

Mobil ATF SHC
روغن موبیل ای تی اف اس اچ سی
نوع کالا: روغن دنده اتوماتیک , ATF

Mobil Chassis Grease LBZ
گریس موبیل چسیس ال بی زد
نوع کالا: گریس صنعتی

Mobil Delvac 1 5W-40
روغن موبیل دلواک 1 5W-40
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1230
روغن موبیل دلواک 1230
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1240
روغن موبیل دلواک 1240
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1320
روغن موبیل دلواک 1320
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1330
روغن موبیل دلواک 1330
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1340
روغن موبیل دلواک 1340
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac 1640
روغن موبیل دلواک 1640
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac Hydraulic 10W
روغن هیدرولیک موبیل دلواک 10W
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil Delvac MX 15W-40
روغن موبیل دلواک ام ایکس 15W-40
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac Super 1400 15W-40
روغن موبیل دلواک سوپر 1400 15W-40
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil Delvac XHP Extra 10W-40
روغن موبیل دلواک ایکس اچ پی اکسترا 10W-40
نوع کالا: روغن موتور دیزلی

Mobil DTE 11M
روغن موبیل دی تی ای 11 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 13M
روغن موبیل دی تی ای 13 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 15M
روغن موبیل دی تی ای 15 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 16M
روغن موبیل دی تی ای 16 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 18M
روغن موبیل دی تی ای 18 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 19M
روغن موبیل دی تی ای 19 ام
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 22
روغن موبیل دی تی ای 22
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 24
روغن موبیل دی تی ای 24
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 25
روغن موبیل دی تی ای 25
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 26
روغن موبیل دی تی ای 26
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 27
روغن موبیل دی تی ای 27
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE 798
روغن موبیل دی تی ای 798
نوع کالا: روغن توربین

Mobil DTE 832
روغن موبیل دی تی ای 832
نوع کالا: روغن توربین

Mobil DTE 846
روغن موبیل دی تی ای 846
نوع کالا: روغن توربین

Mobil DTE Excel 100
روغن موبیل دی تی ای اکسل 100
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE Excel 32
روغن موبیل دی تی ای اکسل 32
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE Excel 46
روغن موبیل دی تی ای اکسل 46
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE Excel 68
روغن موبیل دی تی ای اکسل 68
نوع کالا: روغن هیدرولیک

Mobil DTE FM 100
روغن موبیل دی تی ای اف ام 100
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil DTE FM 150
روغن موبیل دی تی ای اف ام 150
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil DTE FM 220
روغن موبیل دی تی ای اف ام 220
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil DTE FM 32
روغن موبیل دی تی ای اف ام 32
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil DTE FM 46
روغن موبیل دی تی ای اف ام 46
نوع کالا: روغن چند منظوره

Mobil DTE FM 68
روغن موبیل دی تی ای اف ام 68
نوع کالا: روغن چند منظوره

طبقه‌بندي‌ روغن موتور بر اساس سطح كيفيت API

روغن‌‌موتورها در بين بقيه‌ی روانکارها بيشترين مصرف را دارا بوده و بيش از 60% از بازار روانکارها را به خود اختصاص داده اند. همين امر باعث شده است تا استانداردها و طبقه بندي هاي مختلفي نيز براي اين گروه از روانكارها توسط مراجع مختلف ارائه شود.

سه مرجع مهم براي استانداردگذاري در صنعت خودرو و صنايع مربوطه وجود دارد.

• API (آمريکا)
• ACE (اروپا)
• ILSAC (آسيا)

اين مراجع برای موتورهای مختلف استفاده از روغن خاصی را پيشنهاد می‌کنند. نوع موتور، سوخت و سال طراحی موتور از عواملی هستند که در انتخاب روغن برای آن نقش مهمی دارند. رشد و پيشرفت‌ صنعت روانکار در سال‌های اخير نسبت به دهه‌های قبل بسيار بيشتر بوده است و طراحی‌های جديد موتورهای خودرو و موتورهای صنعتی روز به روز نياز به روانکارهای جديدتر را بيشتر می‌کند.

طبقه‌بندي API

(اين طبقه بندي از پركاربرد ترين و مهمترين طبقه بندي ها مي باشد)

ميزان پالايش روغن‌پايه و نوع آن و همچنين مقدار مواد افزودني در طبقه‌بندي‌ها و انتخاب روغن‌موتور مناسب نقش دارند. سازمانها و نهادهای مختلفی روغن موتور را از لحاظ کيفی طبقه‌بندی کرده‌اند كه يکی از مهمترين طبقه‌بندي ها را API ارائه كرده است. اولين ويرايش اين طبقه‌بندی در سال 1930 ارائه شد كه در آن روغن موتورهاي بنزيني با علامت "S" و روغن‌هاي موتورهاي ديزلي با علامت "C" نشان داده مي‌شوند. نوع طبقه‌بندي در اين سيستم به نحوي است که اجازه مي‌دهد تا طبقه‌بندي‌هاي جديد براحتي به آن اضافه شوند. به‌دليل تغيير در طراحي موتورها و تکنولوژي جديد طراحي، بتدريج سطوح با کيفيت کمتر از رده خارج شده و سطوح جديد اضافه مي‌شوند. در سيستم طبقه‌بندي "S"، پايين‌ترين سطح کيفی با SA شروه شده و به اين ترتيب سطوح بعدي با SB، SC و... نشان داده مي‌شوند. البته در اين سيستم از علامتهاي SI و SK استفاده نشده‌است. در سيستم طبقه‌بندي "C" نيز از حروف A، B، C و... و همچنين از اعداد براي علامت‌گذاري استفاده مي‌شود.
در دهه اخير ملاحظات زيادي جهت حل مسائل زيست محيطي روغن‌ها صورت گرفته است و روغن‌هاي جديدتر با سطوح کيفي بالاتر سازگاري بيشتر و بهتري با محيط زيست دارند. کيفيت روغن موتور‌های جديد همانطور که در نمودارهای زير مشخص است رشد نمايي داشته و در سال‌هاي اخير توجه بيشتري به سطح کيفي اين روغن‌ها شده است.
همچنين API طبقه‌بندي‌هايي را بر اساس سطوح کيفي ترکيبي ارائه داده است كه با ذكر يك مثال توضيح مي دهيم.API SG/CF سطح کيفيتي است که در آن روغن و مواد افزودني طوري فرموله مي‌شوند که روغن شرايط سطوح کيفي SG و CF را داشته باشد. و همچنين API SH/CG-4 يک سطح کيفي بسيار مرغوب است که براي هر نوع موتور ديزلي توربوشارژ و بنزيني که تحت شرايط سخت کار مي‌کند مناسب مي‌باشد. با توجه به اينکه با گذشت زمان طراحي موتورها روز به روز جديدتر و پيشرفته‌تر مي‌شود سطوح کيفي روغن‌ها نيز روز‌ به روز بالاتر رفته و روغن‌هايي با مرغوبيت بيشتر به بازار عرضه مي‌شوند.

لازم به ذکر است تمام روغن‌هايي که در طبقه بندي سطوح کيفيت API قرار مي‌گيرند بايد آزمون‌هاي لازم را گذرانده باشند. و روغن‌هايي با يک سطح کيفيت که توسط شرکت‌هاي مختلف توليد شده‌اند بايد با هم قابل مقايسه باشند. در غير اين صورت هرگونه تفاوت در عملکرد دو روغن با سطح کيفيت يکسان متوجه شرکت‌هاي توليد کننده روغن خواهد بود.

طبقه بندي روغن موتور بر اساس ويسكوزيته

گرانروي اولين و مهمترين ويژگي است که در کار با روغن‌ها بايد در نظر گرفته شود. داشتن گرانروي مناسب براي روغن موتور در شرايط مختلف دمايي کارکرد، جهت روانکاري صحيح قطعات متحرک موتور الزامي است. در لحظه‌اي که موتور روشن مي‌شود حرارت آن حدوداً برابر با درجه حرارت محيط است ولي بتدريج با کار کردن موتور، درجه‌حرارت بالا مي‌رود. پس بايد گرانروي روغن موتور را در شرايط مختلف دمايي در نظر گرفت. انجمن مهندسين خودرو (SAE) طبقه‌بندي روغن‌هاي موتور را برحسب گرانروي و درجه حرارت انجام داده است.

در سيستم‌ طبقه‌بندي گرانروي SAE روغن‌هاي مناسب براي استفاده در درجه‌حرارت‌هاي پايين با حرف W (Winter) مشخص مي‌شوند. روغن‌هايي که در درجه خود داراي حرف W نيستند براي هواي معتدل و گرم و براي کار موتور در درجه‌حرارت نرمال مناسبند. در هواي سرد بايد از روغنی با درجه گرانروي پايين استفاده کرد. در صورت استفاده از چنين روغني، موتور به راحتي روشن مي‌شود و روغن سريع به تمام قطعات موتور رسيده و عمل روغنکاري بدرستی صورت مي‌گيرد. اما در هواي گرم روغن با گرانروی کم بسيار رقيق شده و نمي‌تواند لايه مناسب براي روغنکاري را ايجاد کند. براي دماهاي بالا نيز بايد از روغني با درجه گرانروي بالا استفاده کرد تا روغن در دماهای بالا بيش از حد رقيق نشود. از طرفی وقتي دما کمي پايين مي‌آيد موتور سرد ‌شده و اگر گرانروی روغن بالا باشد، روغن قابليت پمپ شدن خود را از دست می‌دهد. بنابراين روغن با سرعت مناسب به همه قطعات نمي‌رسد. همينطور هنگام روشن شدن نيز مشکل ايجاد می‌کند. براي اينکه چنين مشکلي به وجود نيايد روغن‌هاي چنددرجه‌اي ساخته شده‌اند.

روغن‌هاي چند درجه‌اي از مخلوط کردن يک روغن با گرانروي کم با پليمرهاي بهبوددهنده شاخص گرانروي به‌دست مي‌آيند. مثلاً وقتي اين پليمرها به اندازه‌اي که براي رسيدن به گرانروي SAE 40 لازم است، به روغني با گرانروي SAE 15W اضافه شود، روغن به‌دست آمده در درجه‌حرارت‌هاي پايين مانند روغن SAE 15W عمل مي‌کند ضمن اينکه در دماهاي بالا خواص روغن SAE 40 را نيز دارد. اين روغن SAE 15W-40 است که در گستره‌ي دمايي نسبتاً زيادي کاربرد خواهد داشت. در واقع گرانروي اين روغن‌ها متناسب با دما تنظيم مي‌شود.

استفاده از روغن‌هاي چنددرجه نسبت به روغن‌هاي تک درجه مزيت‌هايي دارد که بعضي از آنها عبارتند از:

• راحت‌تر روشن شدن موتور که در نتيجه‌ آن كاهش سايش موتور، افزايش عمر استارت و باتري را خواهيم داشت
• کاهش مصرف سوخت (در بعضي موارد ممکن است تا 3% روي مصرف سوخت تأثير بگذارد.)
• استفاده از يک روغن در تمام طول سال و راندمان عالي در درجه‌حرارت‌هاي بالا
• کاهش ميزان روغن‌سوزي استفاده از مواد پليمري بعنوان ماده افزودني به روغن‌موتور در موتورهاي ديزلي تأثير بسزايي در کاهش روغن‌سوزي دارد. بعضي از اين پليمرها در درجه‌حرارت‌هاي بالا مي‌سوزند و لايه‌هايي از کربن در شيار رينگ روغن ايجاد مي‌کنند که به آب‌بندي آن کمک مي‌کند.

انواع کمپرسورها در صنعت

کمپرسورها، فشار هوا يا هر ماده‏ي گازي شکل ديگر را در طول يک يا چند مرحله افزايش داده و انرژي را به گاز يا هوا منتقل مي‏کنند. در نتيجه‏ کاهش حجم گاز فشرده شده، دما و چگالي آن افزايش مي‏يابد.
کمپرسورها به دو دسته‏ کلي کمپرسورهاي جابجايي و کمپرسورهاي ديناميکي تقسيم مي‌شوند. در کمپرسورهاي جابجايي، گاز به داخل محفظه کشيده شده و پس از تراکم به بوسيله ي يک پيستون رفت و برگشتي، از محفظه خارج مي‏شود. کمپرسورهاي ديناميکي نيز بر اين اساس کار مي‏کنند که پره‏هاي توربين ابتدا به گاز سرعت داده و سپس به طور ناگهاني سرعت آن را کاهش داده و به فشار تبديل مي‌كنند.
کمپرسورهاي دوراني معمولاً براي تراکم هوا در فشارهاي پايين و حجم زياد کاربرد دارند، در حالي که کمپرسورهاي رفت و برگشتي بيشتر به منظور تراکم گاز در فشارهاي بالا و حجم‏هاي کم استفاده مي‏شود. در مقايسه با کمپرسورهاي پيستوني، در کمپرسورهاي دوراني و مارپيچي، روغن علاوه بر روانکاري، وظيفه‏ آب‏بندي و انتقال گرما را نيز به عهده دارد.

- کمپرسورهاي جابجايي

1-1- کمپرسورهاي رفت و برگشتي پيستوني

انواع مختلفي از اين نوع کمپرسورها در طول ساليان گذشته ساخته شده‏ است. در تمامي اين کمپرسورها، با حرکت يک يا چند پيستون درون يک يا چند سيلندر، هوا متراکم مي‏شود. پيستون توسط يک ميله (شاتون) به ميل‏ لنگ متصل شده است. ميل‏لنگ معمولاً با استفاده از يک موتور الکتريکي يا يک موتور احتراق داخلي چرخانده‏ مي‏شود. هنگامي که پيستون بالا مي‏رود. هواي درون محفظه‏ي سيلندر متراکم شده و از دريچه‏ي خروجي از سيلندر خارج شده و به داخل سيستم حرکت مي‏کند، به هنگام پايين آمدن پيستون نيز، دريچه‏ ورود هوا باز شده و هوا به داخل محفظه کشيده مي‏شود.
شباهت بسياري ميان کمپرسورهاي رفت و برگشتي و موتورهاي احتراق داخلي وجود دارد. هم کمپرسورهاي رفت و برگشتي و هم موتورهاي احتراق داخلي داراي سيلندر، پيستون و ميله‌هاي اتصال مي‌باشند. اما کمپرسورهاي رفت و برگشتي داراي دو تفاوت مهم با موتورهاي احتراق داخلي هستند. اول اينکه سوپاپ هاي کمپرسور به صورت خود عملگر بوده در حالي‌که سوپاپ‌هاي موتورهاي احتراق داخلي با استفاده از نيروي منتقل شده از طرف موتور عمل مي‌کنند، تفاوت ديگر اين است که در کمپرسورهاي رفت و برگشتي با کارتر‌هاي تحت فشار، ميله‌ي اتصال مستقيماً به پيستون وصل نبوده و به ميله‌ي کراس هد وصل شده و ميله‌ي کراس هد به پيستون وصل مي‌گردد. وجود اين سيستم در ساختمان کمپرسورها مزاياي زيادي دارد. از جمله اين که در اين حالت مي‌توان سيلندر را توسط يک روانکار خاص، روانکاري کرده و يا حتي آن را روانکاري نکرد.

1-2- کمپرسورهاي دوراني و کمپرسورهاي دوراني پره‏اي

کمپرسورهاي دوراني پره‏اي، يک نوع کمپرسور جابجايي مثبت مي‏باشند. اين کمپرسورها داراي يک روتور با پره‏هاي فلزي هستند که طول اين پره‏ها مي‏تواند تغيير کند. اين روتور به صورت خارج از مرکز در يک سيلندر قرار گرفته است، با دوران روتور، درون سيلندر، هواي محبوس در بين پره‏ها متراکم مي‏گردد. تنها قعطات متحرک در اين کمپرسورها، روتور و پره‌ها مي‌باشند. در اين کمپرسورها به هيچ نوع سوپاپي نياز نمي‌باشد اگر چه روتور اين کمپرسورها کاملاً متقارن است، اما عملکرد پره‌ها و نيروي وارد شده بر پره‌ها به علت فشار موجود در بين آنها سبب ايجاد مقداري ارتعاش مي‌گردد. تعداد پره‌هاي اين کمپرسورها مي‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال پمپ خلاء داراي يک يا دو پره و بوسترهاي فشار داراي 24 پره مي‌باشند. علاوه بر ايجاد سايش در نوک پره‌ها وجود اختلاف فشار در طرفين پره‌ها نيز سبب ايجاد سايش در ديواره‌هاي پره‌ها مي‌گردد. به منظور کاهش بارهاي وارده بر پره‌ها، تعداد آنها را افزايش مي‌دهند.

از فوايد اين کمپرسورها مي‏توان به موارد زير اشاره کرد:

• اين کمپرسورها داراي ابعاد کوچکي مي‏باشند.
• هزينه‏ي اوليه‏ي اين کمپرسورها کم است.
• فنداسيون ويژه‏اي براي اين کمپرسورها لازم نيست.
از معايب اين کمپرسورها مي‏توان به بازدهي کمتر اين کمپرسورها نسبت به انواع مارپيچي اشاره کرد.

1-3- کمپرسورهاي مارپيچي

برخلاف کمپرسورهاي رفت و برگشتي، کمپرسورهاي مارپيچي به منظور تأمين جريان پيوسته‏ هواي متراکم طراحي شده‏ است. کمپرسورهاي مارپيچي داراي دو محور گردان بوده و از اصل جابجايي استفاده مي‏کنند. اين دو محور برخلاف جهت يکديگر دوران مي‏کنند. يکي از دو محور، متراکم‏ کننده و ديگري چرخ دلاله (بدون بار) مي‏باشد. هر دوي اين محور‏ها در يک محفظه در حال دوران ميباشند. با دوران اين محور‏ها، حجم هواي محبوس در بين دو محور، رفته ‏رفته کوچکتر شده و هوا متراکم مي‏شود. سپس هواي متراکم‏ شده محفظه را ترک مي‏کند. محور متراکم‏ کننده در اين کمپرسورها داراي مقطع مارپيچي محدب مي‏باشد، در حالي که محور بدون بار (چرخ دلاله) داراي سطح مقطع مارپيچي مقعر مي‏باشد. در کمپرسورهاي مارپيچي بدون روغن، دو محور به گونه‏اي با يکديگر درگير مي‏شوند که سطوح آنها با يکديگر تماس نمي‏يابد، درحالي که در کمپرسورهاي مارپيچي که از روغن استفاده مي‏کنند، سطوح محور‏ها با يکديگر تماس داشته و بنابراين نيازي به تعادل از طريق دنده وجود ندارد.
از مزاياي کمپرسورهاي مارپيچي، حجم کوچک، جريان پيوسته و ارتعاشات کم را مي‏توان نام برد.

1-4- کمپرسورهاي دوراني پره مستقيم

اين کمپرسورها از دو روتور با محورهاي موازي تشکيل شده‌اند. اين محورها بر روي ياتاقان‌هايي سوار شده‌اند. در انتهاي اين محور‌ها از يک جفت دنده‌ي چرخ دنده‌ با ميل بادامک به منظور ايجاد هم زماني استفاده شده است. روتورها مي‌توانند داراي دو، سه يا چهار لُب باشند. محور دوار، با حرکت خود مقداري گاز را در محفظه‌ي خالي بين لُب و ديواره به دام مي‌اندازد و با دوران بيشتر اين محور گاز محبوس از خروجي خارج مي‌شود.
اين کمپرسورها از دو روتور متقارن که به شکل 8مي‏باشند تشکيل شده‏اند. روتورها به وسيله‏ي چرخ‏دنده‏هاي خارجي چرخانده مي‏شوند وظيفه‏ روغن، روانکاري دندانه‏ هاي روتورها و ياتاقان‏ها مي‏باشد. فوايد اين کمپرسورها، تأمين هواي فشرده بدون روغن و در حجم زياد و ارتعاشات کم مي‏باشد.

1-5- کمپرسورهاي ديناميکي

در اين ماشين‏ها، از پروانه‏ هاي محوري و گريز از مرکز به منظور ايجاد سرعت در گاز استفاده مي‏شود. سپس سرعت ايجاد شده در گاز به فشار تبديل مي‏شود. کمپرسورهاي گريز از مرکز و محوري، ماشين‏هاي ديناميکي هستند که معمولاً در سرعت‏هاي بالا کار مي‏کنند.

1-6-کمپرسورهاي گريز از مرکز

کمپرسورهاي گريز از مرکز، کمپرسورهاي ديناميکي هستند که از پروانه‏ هاي با سرعت بالا به منظور شتاب‏دهي به هوا استفاده مي‏کنند. اين کمپرسورها قادر به تأمين مقدار زيادي هواي فشرده مي‏باشند. از خصوصيات اين کمپرسورها مي‏توان به موارد زير اشاره کرد:
• اين نوع کمپرسورها در سرعت‏هاي بالايي کار مي‏کنند و داراي سر و صداي زيادي مي‏باشند.
• براي دست‏يافتن به فشار موردنظر مي‏توان از پروانه هاي چندگانه استفاده کرد.
• کمپرسور گريز از مرکز بدون روغن بوده و چرخ‏دنده‌هايي که بايد روغن‏کاري شوند توسط آب‏بندي‏هاي محور از هوا جداشده‏اند.

1-7- کمپرسورهاي محوري

اين کمپرسورها داراي رديف‏هاي متناوبي از پره‏هاي ثابت و متحرک بوده و با حرکت پره‏هاي متحرک در هوا يا گاز، سرعت آن افزايش مي‏يابد، سپس با عبور هوا يا گاز از مسيرهاي انبساطي ميان پره‏هاي ثابت و متحرک سرعت آن کم شده و فشار افزايش مي‏يابد.

روغن موتور درست بر عکس نمونه خوراکی آن، دارای خواص روان‌سازی هستند. از آنجایی که در پروسه‌های صنعتی روغن‌کاری همراه با دوده و دما است، بنا بر این جنس انتخابی روغن می‌تواند روی عملکرد دستگاه تاثیر مستقیم بگذارد. پس بنابراین انتخاب روغن موتور مناسب ضروری به نظر میرسد . در ابتدا معیارهای فیزیگی که برای انتخاب روغن موتور باید در نظر داشت را بررسی میکنیم و سپس به بیان تفاوت های این دو روغن موتور میپردازیم .

گرانروی

مقاومتی که یک روغن نسبت به جاری شدن به علت اصطکاک داخلی مولکول‌های آن از خود نشان می‌دهد، گرانروی (ویسکوزیته) نامیده می‌شود. گرانروی روغن با تغییر دمای آن، تغییر می‌کند و هر چه روغن گرم‌تر شود گرانروی آن هم کم‌تر می‌‌شود.
از این رو همواره باید گرانروی همراه با دمایی که گرانروی در آن دما اندازه‌گیری شده، قید شود. گرانروی روغن معمولاً در دمای ۴۰ و۱۰۰ درجه سانتی گراد اندازه گیری می‌شود.
شاخص گرانروی
هر چه رقم شاخص گرانروی روغنی بزرگ‌تر باشد، در اثر تغییر دما گرانروی روغن کمتر تغییر می‌کند و بر عکس.

نقطه ریزش

نقطه ریزش، پایین‌ترین دمایی است که روغن در آن هنوز سیال است و جاری می‌شود.

نقطه اشتعال

بالاترین دمایی است که در آن، روغن به اندازه کافی به بخار تبدیل می‌شود و با هوا یک مخلوط قابل اشتعال می‌سازد، به طوری که با نزدیک کردن شعله آتش، در یک لحظه مشتعل و سپس خاموش شود. این آزمون برای اندازه‌گیری میزان آتش گیری و فرّار بودن روغن صورت می‌گیرد.
امروزه استفاده از روغن‌های تک‌درجه‌ای مانند 30 یا 40، در موتورها توصیه نمی‌شود. این روغن‌ها مطابق طبقه‌بندی SAE (انجمن مهندسی خودرو)، به صورت زیر تعریف می‌شوند:
20W50 , 10 W 40. عدد قبل از W نشان‌دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد، قابلیت استفاده در دمای پایین‌تر را دارااست.
عدد بعد از W، نشان‌دهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزر‌گ‌تر باشد، روغن در دمای بالاتر چسبنده‌تر و سفت‌تر خواهد بود.

بنابراین ویژگی هایی که برای روغن موتور 10w40 میتوان نام برد :

• در مقایسه با روغن موتور 20W50 روانتر است .
• مناسب برای فصول سرد
• عمل روانکاری را زودتر انجام میدهد.
• در خودروهای جدید بیشتر استفاده میشود .

ویژگی های روغن موتور 20W50 هم عبارتند از :

• در مقایسه با روغن موتور 20W50 سفت تر است .
• برای فصل های گرم از جمله تابستان مناسب تر است.

برای انتخاب یک روغن موتور خوب ، عوامل و پارامترهای مختلفی باید مدنظر قرار گیرد. یک روغن موتور مرغوب ،‌دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روانکاری بخش های مختلف و قطعات متحرک موتور را داراست .با خرید روغن موتور شل میتوان به آن تحقق بخشید.

روغن از زمان شروع بکار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی قرار گرفته و روغن پایه آن آلوده شده و از کیفیت آن کاسته می شود وهمچنین مواد افزودنی استاندارد آن نظیر مواد افزودنی پاک کننده نیز، مصرف می شوند . در این حالت خاصیت روانکاری ، پاک کننده و جذب ذرات معلق و ناخالصی ها ، کاهش می یابد لذا به این دلیل باید بعد از اتمام خواص روغن‌موتور در زمان‌های مختلف بسته به نوع روغن نسبت به تعویض آن اقدام کرد.

به طور کلی روغن موتور شل وظایفی مانند : کاهش سایش قطعات موتور ، خنک نمودن قطعات داخلی موتور ، تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات ، آب بندی بین سیلندر و پیستون ، محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی و کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف را بر عهده دارد .

دسته بندی روغن موتور شل بر اساس درجه گرانروی :

ویسکوزیته یا گرانروی ، مقاوت سیال در مقابل جاری شدن است . از لحاظ گرانروی ، روغن به دو بخش تقسیم می شود .دسته اول به عنوان تک درجه ای و دسته دوم به عنوان چند درجه ای یا چهار فصل شناخته می شوند. با توجه به پیشرفت پیشرانه خودرو های روغن موتور های تک درجه ای به فراموشی سپرده شده اند و بازار در اختیار روغن موتور های چهار فصل است.روغن موتور های چار فصل شل معمولا بر اساس استاندارد SAE (انجمن مهندسی خودرو) دسته بندی می شوند .

کد اعلامی از سوی این انجمن شاید یک حرف و دو عدد می شود.در این کد عدد قبل از W نشان دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد ، قابلیت استفاده در دمای پایین تر را دارا است . عدد بعد از W ، نشان دهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد ، روغن در دمای بالاتر چسبنده تر و سفت تر خواهد بود .

لیست محصولات شل

گریس شل آلبیدا ای پی
روغن شل الکسیا 50
روغن شل الکسیا ایکس 50
گریس شل آلوانیا ای پی 0
گریس شل آلوانیا ای پی 00
گریس شل آلوانیا ای پی 1
گریس شل آلوانیا ای پی 2
گریس شل آلوانیا اچ دی ایکس 2
گریس شل آلوانیا آر ال 1
گریس شل آلوانیا آر ال 2
گریس شل آلوانیا آر ال 3
گریس شل آلوانیا WR 1
گریس شل آلوانیا WR 2
روغن شل آرجاینا اس 30
روغن شل آرجاینا اس 40
روغن شل آرجاینا تی 30
روغن شل آرجاینا تی 40
روغن شل آرجاینا ایکس 40
روغن شل آرجاینا ایکس ال 40
سیال شل کلیبریشن سی
سیال شل کلیبریشن S9365
روغن شل کاپرینوس اچ تی دی 40
روغن زنجیر شل کسیدا 1000
روغن زنجیر شل کسیدا 150
گریس شل کسیدا ای پی اس 2
روغن شل کسیدا جی ال 220
روغن شل کسیدا جی ال 460
گریس شل کسیدا اچ دی اس 2
روغن شل کسیدا اچ اف 100
روغن شل کسیدا اچ اف 15
روغن شل کسیدا اچ اف 32
روغن شل کسیدا اچ اف 68
روغن شل کسیدا اچ تی 32
روغن شل کلاووس 46
روغن شل کلاووس 68
روغن شل کلاووس جی 100
روغن شل کلاووس جی 32
روغن شل کلاووس جی 46
روغن شل کلاووس جی 68
روغن شل کلاووس جی100
وغن شل کلاووس آر 68
روغن شل کامپتلا 100
روغن شل کامپتلا اس 46
روغن شل کامپتلا اس 68
روغن شل کورنا ای پی 100
روغن شل کورنا ای پی 68

چرا روغن موتور باید تعویض گردد:

روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و اب و سوخت خام قرار دارد.لدا روغن پایه ان شروع به الوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می نمائید.و از طرفی مواد افزودنی ان نیز رفته رفته مصرف می شوند.مثلا مواد افزودنی پاک کننده ظرفیت معینی برای جذب و معلق نگه داشتن ذرات دارد.جالب است بدانید به ازای مصرف یک لیتر بنرین ;یک لیتر اب تولید می شود که مقداری از ان به صورت بخار از اگزوز خارج می شودو مقداری از ان نیز به روغن اضافه می شود.

ایا سیاه شدن روغن نشاندهنده رمان مناسب برای تعویض روغن است؟

بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن ان است.در صورتیکه عکس ان صادق است.یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشدمی باید ان را تعویض نمود. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است;یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور ;دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود.اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد.بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده ها و الودگی ها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.

عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور :

1-شرایط کار دستگاه و موتور ان

2-کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق ان

3-کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی

4-کیفیت فیلترهای هوا و روغن

5-نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو

6-مدت زمانی که روغن در کارتر می ماند

منظور از شرایط کار موتور و خودرو چیست؟

1-سرعت خیلی زیادخودرو(تخته گاز رانندگی کردن)

2-رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائیها و یدک کشیدن ها

3-زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)

4-رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد

5-به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما

6-رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد

لذا در این شرایط توصیه می گردد که روغن موتور زودتر تعویض گردد . با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می گردد

نوع و کیفیت سوخت چه نقشی در تعویض روغن دارد؟

سرب موجود در بنزین که برای بهسوری بهتر به بنزین اضافه می شد پس از ورود به روغن باعث اکسید شدن سریعتر روغن می گردید.در حال حاض این ماده از بنزین موجود در کشور حذف گردیده است.بنزین با اکتان پایین نیز به دلیل عدم یک احتراق کامل باعث اضافه کردن دوده بیشتر به روغن می گردد.استفاده از بنزینهای سوپر نیز این مورد را تاحدودی کاهش می دهد.

ایا نوع روغن نقش مهمی در مدت زمان تعویض خواهد داشت؟

عموما با بالا رفتن مدل خودروها شرایط موتور نیز ار لحاظسرعت و راندمان حجمی و در نتیجه فشار وارده و درجه حرارت ایجاد شده بالاتر می رود.سازندگان سعی نموده اند علاوه بر ساخت روغن های متنایب با مدل های جدید روغن هائی نیز بسازند که مدت زمتن تعویض ان نیز بیشتر باشد.لذا معتبرترین مرجع برای تعویض روغن سازنده موتور است.سازندگان موتور معمولا موتور را برای حالت عادی (با شدت کار منوسط)ذکر می کنند.بدیهی است اگر شرایط کار موتور سخت تر شود باید زمان تعویض روغن را کاهش داد.

عدد بازی یک روغن موتور مستقیما در ارتباط با ذخیره قلیائیت روغن و بویژه افزودنی های پاک کننده (دترجنت) فوق بازی می باشد. این افزودنی ها به خنثی سازی اسید های تشکیل شده در اثر واکنش سوخت و گازهای ایجاد شده و همچنین اسیدهای تشکیل شده ناشی از شکست ساختار هیدروکربنهای روغن کمک می کنند. همچنین هدف دیگر دترجنت ها تمیز کردن رسوبات ایجاد شده از قطعات موتور می باشد.

کلسیم سولفونات افزودنی دترجنت مرسوم و معمول در اغلب روغهای موتور می باشد، هنگامیکه این افزودنی ها می سوزند باقمانده خاکستر از خود به جا می گذارند. در شرایط عادی این خاکستر نگران کننده نخواهد بود زیرا که در تعویض روغن قابل حذف می باشد اما زمانی مشکل ساز خواهد بود که تعویض روغن به فراموشی سپرده شده یا فواصل تعویض روغن طولانی گردد.

کلیه روغن موتورها با یک عدد بازی اولیه که متناسب با مقدار افزودنی دترجنت افزوده شده به روغن می باشد شروع به کار می کنند. عدد بازی بالا بدین معنی است که مقادیر بیشتری از این افزودنی های دترجنت در روغن وجود دارد. با سپری شدن طول عمر روغن و تشکیل اسیدها، عدد بازی کاهش می یابد این کاهش در عدد بازی زمانی نگران کننده خواهد بود که به 50 درصد مقدار اولیه خود برسد. این حالت بهترین زمان تعویض روغن می باشد اما اگر روغن در داخل موتور به حال خود رها شود اسیدی تر شده و منجر به آسیب های ناشی از خورندگی و ایجاد خاکستر می گردد.

اغلب روغن موتورهای جدید به منظور رعایت استانداردهای زیست محیطی با میزان خاکستر پایین فرموله می شوند. ادغام میزان خاکستر کمتر با میزان سولفور کمتر در سوخت تا حد زیادی تمایل به تشکیل خاکستر را پایین می آورد. با این حال اگر روغن بیش از طول عمر مفید آن در سیستم باقی بماند تشکیل خاکستر همچنان امکانپذیر خواهد بود.

مسئله ای که در رابطه با پاک کننده های موتور های دیزلی وجود دارد اینست که این افزودنی ها از نظر شیمیایی فعال بوده و لایه های تشکیل شده توسط سایر افزودنی ها روی قطعات را از بین می برند که موجب آسیب و افزایش سایش موتور می گردد. این لایه های افزودنی در لحظه شروع موتور هنگامیکه روانکاری فقط متکی به این لایه ها می باشد برای محافظت و مراقبت از موتور دارای اهمیت می باشند.

پاک کننده های موتور ممکن است اثرات سوء بر روغن داشته باشند از قبیل کاهش ویسکوزیته و خنثی سازی افزودنی ها. به هر حال پاک سازی خاکستر به روش مکانیکی و انجام تعویض روغن در فواصل زمانی کوتاه برای کمک به افزودنی های دترجنت در پاک کردن موتور در طول زمان روش بهتری خواهد بود.

از كجا ميدانيد كه روغن هيدروليك را درست انتخاب کرده اید؟

در اغلب تجهيزات نيازمند به روانكاري، پارامترهاي زيادي وجود دارد كه در انتخاب روانكار موثر مي باشد. اينكه از يك محصول ويژه در تجهيزات استفاده مي شود بدين معني نيست كه آن محصول براي استفاده مناسب مي باشد. اغلب روانكارها كه فاقد مشخصات مورد نظر نمي باشند باعث خرابي جبران ناپذير نمي شوند بلكه ميانگين طول عمر تجهيزات را كاهش داده و بنابراين ناديده گرفته مي شوند.
در مورد روغنهاي هيدروليك دو بحث ابتدايي وجود دارد- درجه گرانروي و نوع روغن هيدروليك. اين مشخصات نوعا بوسيله نوع پمپ هيدروليك مورد استفاده در سيستم، دماي كاركرد و فشار كاركرد سيستم تعيين ميگردد. اما فقط به اينجا ختم نمي شود. ساير پارامترهاي مورد بحث عبارتند از: نوع روغن پايه، كيفيت نهايي روانكار، و مشخصه هاي عملكرد. مقادير اين پارامترها براساس محيط كاركرد، نوع ماشين و موارد متغير ديگر به طور اساسي تغيير مي كند.
انتخاب كردن بهترين محصول براي سيستم، نيازمند جمع آوري و بكارگيري همه اطلاعات در دسترس مي باشد.

پمپ ها و گرانروي مورد نياز

اجازه دهيد با اولين معيار انتخاب روانكار شروع كنيم: نوع طراحي پمپ و درجه گرانروي مورد نياز براي آن. سه نوع پمپ عمدتا در سيستم هاي هيدروليك استفاده مي شوند: پره اي، پيستوني و چرخ دنده اي( بيروني يا داخلي). هر يك از اين پمپ ها به منظور كار و عملكرد مشخصي مي باشند. هر نوع پمپ بايستي جهت انتخاب روانكار مورد به مورد تحت ارزيابي قرار گيرد.
پمپ پره اي: طرح يك پمپ پره اي دقيقا از اسمش قابل تجسم مي باشد. داخل پمپ، گردنده هايي وجود دارد كه بر روي يك شفت نصب شده است كه به طور غير معمول داخل حلقه بادامكي مي چرخد. چنانچه پره ها و گردنده ها در حلقه بادامكي مي چرخند، پره ها بدليل تماس داخلي بين دو سطح دچار سائيدگي مي شوند. به اين دليل، نگهداري اين نوع پمپ ها بسيار گران مي باشد، اما در جريان نگهداري دائمي بسيار خوب عمل مي كنند. ويسكوزيته مورد نياز در پمپ هاي پره اي در دماي كاركرد در محدوده 14 الي 160 سانتي استوك مي باشد.
پيستوني: تقريبا پمپ هاي همه گروههاي هيدروليك از نوع پيستوني بوده و داراي توان بالا و كارايي بيشتري نسبت به پمپ هاي پره اي مي باشند. آنها فشار كاركرد بسيار بالايي تا 6000 psi را توليد مي كنند. محدوده گرانروي در دماي كاركرد از 10 تا 160 سانتي استوك مي باشد.
دنده اي: پمپ هاي دنده اي در بين سه نوع پمپ ذكر شده داراي كارايي كمتري بوده اما با مقادير زياد آلاينده ها سازگار مي باشند. پمپ هاي دنده اي به اينصورت كار مي كنند كه سيال در بين حجم هواي محبوس شده در دنده ها و ديواره هوزينگ دنده فشرده شده و سپس بيرون رانده مي شود. پمپ هاي دنده اي داراي دو نوع عمده داخلي و خارجي مي باشند.
پمپ هاي دنده اي داخلي محدوده بسيار وسيع گرانروي را فراهم آورده و حداكثر مقدار آن تا 2200 سانتي استوك مي باشد. اين نوع پمپ كارايي خوب و عملكرد آرامي را بوجود مي آورد و قادر به توليد فشارهاي از 3000 تا 3500 psi مي باشد.
پمپ هاي دنده اي خارجي كارايي كمتري داشته اما داراي برخي مزايا مي باشند. نگهداري آنها آسان، و جريان پيوسته و يكنواختي را فراهم مي آورند و خريداري و تعمير آنها پرخرج نيست. همانند پمپ دنده داخلي، اين پمپ ها مي توانند فشارهاي از 3000 تا 3500 psi را توليد كنند اما محدوده گرانروي آنها تا 300 سانتي استوك مي باشد.

نقش و ساختار سيالات

سيال هيدروليك در شرايط عملكرد ايده ال داراي وظايف متعددي مي باشد. اين وظايف از انتقال حرارت گرفته تا انتقال قدرت و روانكاري را شامل مي شود. تركيب شيميايي سيال هيدروليك وابسته به عملكرد انتخابي آن خواهد بود. آن مي تواند تمام سنتزي (براي تحمل دماي بالا و نوسان فشار و همچنين كاهش ميزان اكسيداسيون) و يا سيال بر پايه آب باشد، سيالات بر پايه آب در مواردي كه خطر آتش زايي وجود دارد بدليل محتواي آب بالا مناسب مي باشد.
سيال تمام سنتزي يك زنجير مولكولي دست ساز مي باشد كه با دقت و به منظور فراهم آوردن پايداري بسيار خوب سيال، خاصيت روانكاري خوب و ساير خصوصيات بهينه آرايش يافته اند، اين سيالات در مواقعي كه دما پايين يا بالا است و در فشارهاي بالا بهترين انتخاب مي باشند. اين سيالات داراي برخي معايب مي باشند كه عبارتند از: قيمت بالا، سمي بودن و ناسازگاري با برخي مواد.
سيال حاصل از نفت خام بسيار متداول بوده و از پالايش نفت خام و سپس با كمك افزودني ها، روانكار با عملكرد بهتر حاصل مي شود. افزودني ها شامل ضد ساييدگي، بازدارنده هاي زنگ زدگي و اكسيداسيون، و بهبود دهنده هاي شاخص گرانروي هستند. اين سيالات قيمت كمتري نسبت به سيالات سنتزي دارند و زماني كه داراي ادتيوهاي خاصي مي باشند از لحاظ عملكرد بسيار قابل مقايسه با سنتزي ها خواهند بود.
سيالات پايه آبي از نوع كمتر متداول مي باشند. اين سيالات نوعا زماني كه خطر آتش زايي بالا باشد نياز خواهد شد. آنها گرانتر از سيالات نفتي و ارزانتر از سنتزي ها مي باشند. با وجودي كه از خطر آتش زايي جلوگيري مي كنند اما فاقد توانايي محافظت از سايش مي باشند.

انتخاب بر اساس كاربرد

در انتخاب يك سيال هيدروليك براي اطمينان از عملكرد مناسب سيستم و زمان كاركرد طولاني، نوع كاربرد بايستي به عنوان شاخص بسيار مهم در نظر گرفته شود. در اين انتخاب بسيار ضروري است تا نيازهاي سيستم مشخص شود: از قبيل گرانروي، افزودني ها، عملكرد و غيره.
براي مثال، يك دامپ تراك را در نظر بگيريد كه مدام در زير بارندگي باشد، با ذرات آلاينده بزرگي در مسير برخورد كرده، و 10 درصد حجم مخزن آن در 2 روز نشت مي يابد. در اينجا نياز نيست كه سيالات بسيار گران با بهترين افزودني ها خريداري و استفاده شود زيرا هزينه جايگزيني و تعمير بيشتر خواهد بود. به عبارت ديگر، در نظر بگيريد شما يك سيستم بسيار تميز، حساس و بسيار پركار داشته باشيد كه بطور صحيح نگهداري شده و با حداكثر توان كار مي كند. شما ممكن است تمايل داشته باشيد از محصولات با كيفيت از قبيل سيال پايه نفتي با كيفيت و داراي افزودني هاي ضد سايش، يا ضد زنگ زدگي و ضد اكسيداسيون و يا حتي سيال كاملا سنتزي استفاده كنيد.
از آنجا كه گرانروي سيال حائز اهميت مي باشد بايستي بر اساس نوع پمپ به صورتي كه قبلا بحث شد تعيين گردد. عدم داشتن گرانروي صحيح بر حسب كاركرد شديدا طول عمر پمپ و سيستم را كاهش خواهد داد، بنابراين بطور مستقيم اعتماد پذيري آن و توليد كاهش خواهد يافت. به هنگام انتخاب درجه گرانروي مناسب، گرانروي بهينه مورد نياز پمپ را در نظر بگيريد. اين داده ها را مي توان از توليد كنندگان پمپ بدست آورد، از جمله دماي واقعي كاركرد پمپ، و خواص روانكار در ارتباط با سيستم درجه بندي ISO در 40 و 100 درجه سانتي گراد.
دماي كاركرد پمپ را چك كرده و بررسي كنيد كه در محدوده دماي كاركرد روانكار قرار گرفته باشد. در غير اينصورت، گرانروي روانكار را افزايش و يا كاهش دهيد تا بر حسب دماي كاركرد، گرانروي بهينه و مطلوب انتخاب شود.
همانطور كه مشاهده مي كنيد انتخاب يك سيال هيدروليك مناسب براي يك عملكرد خاص، كار سختي نيست، اما تحقيق در مورد نوع كاربرد، تخمين هزينه و تصميم گيري در مورد اينكه چه نوع سيالي مناسب خواهد بود زمانبر مي باشد.
با آموزش تكنيك هاي انتخاب روانكار در هزينه هاي خود صرفه جويي كنيد. انتخاب روانكار مناسب افزايش كارايي ماشين را به دنبال خواهد داشت.

در حال حاضر روغن موتور خودرو به ۳ نوع کلی تقسيم می شوند :

الف : مينرال ( ارگانيک ) ب : سنتتيک ج : نيمه سنتتيک (Premium )

الف - مينرال :

روغنی است که بر پايه نفت خام ساخته می شود و همان روغنی است که سالهاست در خودروها بکار برده می شود و همه ما با آن آشنايی داريم .

ب - سنتتيک :

روغنی است که از ترکيبات شيميايی يا پوليمراسيون هيدروکربنها (Olefins ) توليد می شود و نه با تصفيه نفت خام ، اين نوع روغن ، اولين بار برای موتورهای جت بکار گرفته شد که بدليل مزايايی که اين نوع روغن نسبت به نوع مينرال داراست در ساليان اخير مصرف آن در خودروها نيز فزونی يافته است . روغنهای سنتتيک انواع مختلف با مواد تشکيل دهنده متفاوتی دارند که اين امر آنها را از لحاظ کيفيت و نوع مصرف نيز با يکديگر متمايز می سازد ، از بين صدها نوع روغن سنتتيک با فرمولاسيون های مختلف که هر يک محاسن و معايبی را نيز دارا هستند ، نوعی که بر پايه Polyalphaolefins يا به اختصار ( PAO ) ساخته می شود و مقادير کمی هم Ester در خود دارد ، دارای کارآيی و مقبوليت بيشتری است .

از مزيت های اکثر روغن های سنتتيک می توان موارد زير را ذکر کرد :
۱- کاهش مصرف روغن بدليل عمر بيشتر روغن
۲- غير خورنده و غير سمی بودن
۳- تبخير شوندگی پايين
۴- دمای سوختن بالا
۵- مقاومت در برابر اکسيداسيون بالا
۶- دارا بودن شاخص ويسکوزيته بالا به صورت طبيعی ( عکس العمل سريع در مقابل تغييرات دما )
۷- کاهش مصرف سوخت تا ۲/۴ درصد
۸- نقطه روان شدن پايين
۹- قابليت استفاده از روغنهای با گستره ويسکوزيته زياد بدون نگرانی از شکست پليمرها ( در ادامه توضيح داده خواهد شد )
عيب اين نوع روغنها نيز ، قيمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای با تکنولوژی قديمی است .

ج - نيمه سنتتيک :

مخلوطی است از روغن سنتتيک و مينرال ( ارگانيک ) ، اين نوع روغن کيفيت روغنهای سنتتيک را ندارد اما در شرايط سخت ؛ نظير دماهای بالا و يا بار زياد عملکرد بهتری نسبت به نوع مينرال داراست و بيشتر برای وانتها و SUV ها مصرف می شود و قيمت آن نيز کمی بيشتر از مينرالهاست .
برای آگاهی از اينکه کداميک از روغنهای فوق برای خودروی شما مناسب است ، بهترين منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو يا برچسبهای داخل محفظه موتور می باشد ( در صورتيکه نوع روغن مشخص نشده ، معنای آن استفاده از همان نوع قديمی مينرال است ) . استفاده از روغن مينرال يا نيمه سنتتيک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتيک در آن توصيه شده ، می تواند برای موتور خطر آفرين باشد ، اما در مقابل استفاده از روغنهای سنتتيک يا نيمه سنتتيک برای موتورهايی که برای استفاده از نوع مينرال طراحی شده اند ( موتورهای قديمی ) با تمهيدات خاصی ، از نظر توليد کنندگان روغنهای سنتتيک بلا مانع است . اما بسياری از متخصصين بدلايل زير اين کار را نيز اشتباه و مضر می دانند :
۱- هر يک از انواع مختلف روغنهای سنتتيک با توجه به فرمول شيميايی ، قابليت تطابق با برخی انواع لاستيکها و الاستومرها را نداشته و در نتيجه اگر از روغن سنتتيکی با فرمول خاصی برای موتوری با واشرها و درزبندهايی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد ، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از اين قبيل خواهد شد ( روغنهای مينرال باعث تورم واشرها و جلوگيری از نشتی آنها می شوند ، اما روغنهای سنتتيک در مورد برخی انواع واشرها دارای اين خاصيت نيستند و حتی برخی از آنها ، باعث خورده شدن برخی انواع واشرها ، می شوند ) در این راستا حتی استفاده از روغن سنتتيک با مواد تشکيل دهنده ای متفاوت از آنچه در دفترچه راهنمای خودرو درج شده ، برای خودروهايی که با اين نوع روغن کار می کنند نيز می تواند خطر ساز باشد ، چه رسد به استفاده از اين نوع روغنها در موتورهايی که بر پايه استفاده از روغن مينرال طراحی شده اند ، بعنوان مثال روغن سنتتيک بر پايه Polyglycol با پلی استرها ، پلی کربنيکها ، ABS ، پلی ونيل کلرينها ،Polyphenylene Oxide ( همگی پلاستيک هستند ) و Buna S ، بوتيل ، Neoprene و لاستيک طبيعی ( همگی الاستومر هستند ) سازگاری خوبی ندارد و يا روغن سنتتيک بر پايه PAO نيز که اکثر روغنهای سنتتيک موجود در بازار بر اين پايه هستند ( بدليل شباهت زياد به خواص روغنهای مينرال ) با لاستيک طبيعی ، EPDM ، بوتيل و Buna S که همگی الاستومر هستند ، سازگاری ضعيفی دارد ، ليست برخی از انواع روغنهای سنتتيک و قابليت تطابقشان با انواع الاستومرها و لاستيکها ، همچنين حلاليت هر کدام در افزودنيها و لجن موتور به همراه خواص و عدد VI ( در ادامه بررسی خواهد شد )
۲- روغنهای سنتتيک در مقايسه با روغنهای مينرال با لايه نازک تری بر روی قطعات موتور می نشيند ( به همين خاطر فاصله قطعات ثابت و متحرک موتور هايی که با روغن سنتتيک کار می کنند کمتر می باشد ) از اينرو استفاده از اين نوع روغن برای موتورهايی که با تکنولوژی قديمی مينرال طراحی شده اند ، باعث نشتی پيستون خواهد شد . البته اين مورد از طرف سازندگان روغنهای سنتتيک با دلايل قابل قبولی رد می شود ، اما در عمل اين مشکل ، درباره خودروهای قديمی ديده شده .
به هر روی در صورتی که سالهاست از روغن مينرال استفاده می کنيد و خودرويتان دارای تکنولوژی قديمی است ، از استفاده از اين نوع روغنها بپرهيزيد ، اما درصورتيکه دارای خودرويی با تکنولوژی نسبتا جديد هستيد و از بی خطر بودن تعويض روغن از مينرال به سنتتيک يا نيمه سنتتيک اطمينان داريد ، از نوعی که برپايه PAO ساخته شده استفاده نموده و اين موضوع را نيز از ياد نبريد که با تعويض روغن از مينرال به سنتتيک باعث می شويد رسوبات پخته شده روغنهای مينرال از روی قطعات موتور کنده شده و در موتور غوطه ور گشته و پس از مدتی موتور را از کار بيندازد ، به همين خاطر قبل از اين تعويض بايد موتور را يا به طور کامل رسوب زدايی نموده و يا اينکه از روغنهای فلاشينگ ( Flush Oil ) استفاده نماييد ( اين نوع روغن فقط مخصوص تميز کردن موتور می باشد ) به اين ترتيب که روغن مينرال را بدون تعويض ف_ * ل*_ ت ر تخليه کرده و روغن فلاشينگ را جايگزين نموده و اجازه دهيد موتور به مدت ۲۰ دقيقه درجا کار کند ، پس از آن ميتوانيد روغن فلاشينگ را تخليه کرده ، ف_ * ل*_ ت ر را تعويض نموده و روغن سنتتيک يا نيمه سنتتيک را جايگزين نماييد .

چند نکته :

· روغنهای نيمه سنتتيک ، همانگونه که ذکر شد مخلوطی هستند از روغن مينرال و سنتتيک و می توانند همان مشکلات روغن سنتتيک را برای موتورهای ساخته شده برای روغنهای مينرال پديد آورند .
· در خودروهايی که استفاده از روغن سنتتيک در آنها توصيه شده ، حتما از نوع مشخص شده استفاده نماييد و درصورتيکه به جهت قرارداد شرکت توليد کننده با شرکت نفتی خاصی ، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر شده و از توضيح بيشتر در مورد آن خودداری شده ، و بر روی ظرف آن روغن هم توضيحی درباره نوع مواد تشکيل دهنده ، داده نشده ، تنها از همان نوع روغن استفاده نماييد .
· در صورتی که به تعويض نوع روغن از مينرال به سنتتيک در خودروی خود اصرار داريد ، نوعی که اکثر روغنهای سنتتيک موجود در بازار را شامل می شود ، يعنی PAO را ، انتخاب نماييد ، چرا که بيش از ديگر انواع روغنهای سنتتيک به نوع مينرال شبيه است .

کيفيت روغن را جدي بگيريد

يکي از عمده وظايف روغن موتور حفاظت از موتور اتومبيل و اجزاي داخلي آن است، بنابراين هرچه سطح کيفي بالاتري براي موتور اتومبيل انتخاب کنيم درواقع به خودمان خدمت کرده ايم.
انستيتو نفتي آمريکا API براي طبقه بندي روغن ها بر چسب کيفيت و فناوري ساخت آنها کد بندي خاصي را از دو حرف لاتين در نظر گرفته است.
در اين کدگذاري حرف C مشخصه خودروهاي ديزلي و حرف S بيانگر بنزيني بودن اتومبيل است و حرف دوم، نشان دهنده سطح کيفيت روغن درنظر گرفته شده و از حرف A در زبان انگليسي آغاز مي شود. به اين مفهوم که حرف A پايين ترين سطح کارايي و بالا رفتن حروف سطح کارايي مناسب و به روز روغن را نشان مي دهد. مانند SG، SJ، SL، SMو... سطوح کارايي بالاتر، نشان از ميزان افزودني هاي بيشتر در روغن بوده و در تست آزمايشگاهي و عملکردي، شرايط سخت تري را تحمل مي کنند.

انتخاب روغن مناسب

از آنجا که از لحظه استارت زدن تا لحظه خاموش کردن خودرو، روغن موتور بايد حضوري مداوم و موثر داخل پيشرانه اتومبيل داشته باشد، در انتخاب آن کاملا دقت کنيد، در حالي که کيفيت مناسب روغن موتور به عوامل مختلفي بستگي دارد که بايد تک تک آنها را مورد بررسي قرار دهيد و پس از آن دست به جيب شويد. يک روغن موتور مرغوب، داراي گرانروي مناسب و ضريب اصطکاک بسيار پايين بوده و توانايي روانکاري بخش هاي مختلف و قطعات متحرک موتور را دارد.
ضمنا روغن موتور علاوه بر سازگاري با ترکيبات پليمري موجود بايد داراي اثرات بازدارندگي خوبي در مقابل زنگ زدگي، خوردگي، اکسيداسيون و سايش باشد. به طور کلي روغن هاي موجود بازار به دو گروه تک درجه اي MonoGrade و چهارفصل Multi Grade تقسيم بندي مي شود که امروزه با توجه به تکنولوژي مورد استفاده در موتورهاي امروزي، گروه دوم همواره از سوي کارشناسان توصيه مي شود.
انجمن مهندسي خودرو، روغن هاي موجود بازار را مطابق طبقه بندي SAE تقسيم بندي کرده است، به صورتي که با نمادي شامل دو عدد و يک حرف لاتين مشخص شده اند.
در اين تقسيم بندي عدد قبل از حرف W نشان دهنده گرانروي روغن در دماي پايين است و هرچه کمتر باشد روغن مورد نظر در دماي کمتري قابل استفاده است، اما در مقابل عدد بعدي که نشان دهنده گرانروي در دماي بالا براي روغن است هرچه بيشتر باشد روغن مذکور در دماي بالاتر چسبندگي بيشتري خواهد داشت.به عنوان مثال 20w نشان دهنده ويسکوزيته روغن در دماي پايين و w50 ويسکوزيته در دماي بالاست. به عبارت ديگر روغن 20W50 مي تواند براي دماي پايين تر از دماي انجماد تا بالاتر از 100 درجه مورد استفاده قرار گيرد و براي خودروهايي که بين شهرستان هاي سردسير و گرمسير تردد مي کنند، مناسب است.

روغن موتور از ترکیب روغن¬های پایه و ادتیوها (افزودنیها) بدست می آید.روغن های پایه روغن استفاده شده در تولید روغن موتور ها انواع مختلفی دارند و میتوان آنها را به پنج گروه دسته بندی کرد. روغن-های پایه معدنی(مینرالMineral,)، روغن های پایه سنتتیک(روغن های مصنوعیsynthetic, )، روغن های نیمه سنتتیک(:semi-syntheticکه ترکیبی از روغنهای پایه معدنی و روغنهای سنتتیک هستند)، روغن های پایه گروه 3(:GIIIکه به روغن های پایه نسل جدید معروفند و به نوعی از بهینه سازی روغنهای پایه معدنی بدست می¬آیند و در تولید روغن موتور های جدید از آنها استفاده میشود) وآخرین گروه نیز روغنهای پایه تصفیه¬ای هستند که در ایران جهت تولید روغن موتورهای مونوگرید و روغنهای با سطح کیفیت پایین استفاده میشود در حالیکه روغنهای پایه تصفیه دوم همانند آهنهای قراضه بوده و در کشورهای فوق صنعتی از قبیل ایالات متحده آمریکا خوراک اصلی شرکتهای تولید کننده روغن موتور میباشند، در کشور ما بدلیل پایین بودن دانش فرآوری روغنهای پایه تصفیه، جهت تولید روغنهای موتور با کیفیت بالا از روغن های پایه تصفیه اول یا همان پالایشگاهی که از فرآوری نفت خام بدست میاید، استفاده میشود. ضمنا دانش تولید روغنهای پایه سنتتیک و روغنهای پایه گروه 3 در کشور ما ضعیف بوده یا هنوز بومی نشده است لذا این نوع روغنهای پایه معمولا از کشورهای خارجی وارد میشود.

روغنهای پایه به تنهایی توانایی محافظت از قطعات موتور و انجام عملیات در موتور را ندارند و اگر فرض کنیم که روغن موتور فقط روغن پایه باشد، کارایی آن بیش از 1500 کیلومتر نبوده و بایستی آن را زود به زود تعویض نمود لذا مواد افزودنی مختلفی اختراع گردید که به روغنهای پایه اضافه شده و سبب بهبود کارایی روغن موتور میشود . میتوان گفت که روغن های پایه همانند زرده تخم مرغ در تولید شامپو بوده و و افزودنیها شامل ویتامینها ، نرم کننده ها ، ضدشوره ها، مواد پروتئینی و کف کننده ها میباشد.لذا روغن موتور به معنی ترکیبی از روغنهای پایه و بسته افزودنی ویژه¬ای میباشد که سبب بهبود عملکرد موتور میشود.

مواد افزودنی روغن موتور انواع مختلفی داشته و متناسب با افزایش تعداد مواد افزودنی ، میزان کیفیت کارایی روغن موتور ها افزایش می یابد.پاک کننده¬ها، معلق کننده¬ها، موادضدزنگ، موادضد سایش، مواد ضدفرسایش موتور، مواد ضد کف، مواد خنک کننده و.. از جمله مهمترین مواد افزودنی هستند که به روغن های موتور افزوده میشود، یک روغن موتور خوب بایستی از تمام افزودنیهای بهینه استفاده نماید تا نیاز به مکملهای روغن کاهش یابد و توصیه میشود تاحدامکان از مصرف مکملهای روغن موتور استفاده نشود.

روغن موتورها از نظر میزان مواد افزودنی و نوع آن براساس سطح کیفی و استاندارد جهانی API که علامت اختصاری موسسه نفت آمریکاست دسته بندی میشوند. دراین دسته بندی روغن موتور ها ابتدا به نوع روغنهای سواری که با علامت اختصاری S=Station به معنی سواری یا بنزین سوز، و روغن موتورهای دیزل یا گازوئیل سوز که با علامت اختصاری C=Commercial تقسیم بندی میشود، پس از آنکه مشخص شد این روغن موتور متناسب با چه نوع سوختی است، از حروف لاتینی استفاده میشود که بیان میکند سطح کیفی این روغن موتور چقدر است. این حروف از A شروع و تاکنون به Nختم میشود.به این ترتیبAPI SA, API SB, …, API SL, API SM, API SN که سطح کیفی API SN بیشتر و بالاتر از روغن موتورهای دیگر است. در زمینه روغن موتور های دیزل هم مسئله به این صورت میباشد و روغ موتور API CI-4 سطح کیفیت بیشتری از سطح کیفی CH4و سطح کیفی API CF-4 دارد.

روغن صنعتی چیست؟
روغن صنعتی به طیف وسیعی از محصولات صنعتی که شامل انواع روانکارها است، اطلاق می شود و به طور کلی روغن صنعتی به انواعی از روغن که مصارف صنعتی دارند گفته می شود که بر حسب کاربردشان خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند.

کاربردهای روغن صنعتی
روانکاری تجهیزات
محافظت قطعات
برشکاری
تراشکاری
عملیات حرارتی
انتقال حرارت
انتقال نیرو

مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی :
همه انواع روغن صنعتی از دو ماده اصلی تشکیل شده اند:
روغن پایه : ماده ای است که از پالایش نفت خام حاصل می شود.
مواد افزودنی: موادی است که به روغن پایه افزوده می شود جهت به دست آمدن خواص فیزیکی و شیمیایی مورد نظر و کارایی بهتر
روغن صنعتی - روغن های صنعتی - گریس صنعتی - چسب صنعتی

مراحل تهیه روغن صنعتی :
تهیه روغن صنعتی در چندین مرحله صورت می گیرد که در زیر به شرح آن می پردازیم:
گام اول تقطیر نفت خام است که در دو مرحله تقطیر در جو و تقطیر در خلا انجام میگیرد تا ماده ای با دمای اشتعال و گرانروی معین حاصل گردد
گام دوم تزریق حلال پروپان است که سبب استخراج مواد ته مانده برج تقطیر می شود.
گام سوم جداسازی ترکیبات نامطلوب آروماتیکی با به کارگیری روش های شیمیایی است.
گام چهارم جداسازی پارافین های سنگین جامد از طریق روش های فیلتراسیون و انحلال است.
گام پنجم افزودن مواد افزودنی مورد نیاز به روغن پایه حاصله است تا روغن صنعتی با خواص مورد نظر حاصل آید.
انواع روغن های صنعتی
روغن هیدرولیک
روغن کمپرسور هوا
روغن زنجیر
روغن انتقال حرارت (روغن داغ)
روغن ضد زنگ و ضد خوردگی
روغن دنده
روغن برش
روغن بنزینی
روغن توربینی
روغن دیزلی
روغن دریایی
روغن نساجی
روغن ماشین آلات راه سازی
روغن ابزار
روغن صنعتی - چسب صنعتی - گریس صنعتی - روغن های صنعتی

در موتور يك خودرو ، با توجه به وجود انواع مختلف نيروها ، نياز به سيستم هاي مختلف روانكاري است.

در حالت كلي مي توان نيروهاي مكانيكي بين قطعات را به دو دسته اصلي نيروهاي دوراني ـ فشاري و نيروهاي مالشي تقسيم كرد.

نيروي دوراني ـ فشاري در قطعاتي مانند ميل لنگ و ميل سوپاپ به وجود آمده و نيروي مالشي در مناطقي مانند سيلندر ـ پيستون و يا سوپاپ وجود خواهد داشت . مجموعه سيلندر و پيستون به دو طريق روانكاري مي شوند . در حالت اول روغن ازطريق مجراي تعبيه شده روي شاتون ، به جداره سيلندر رسيده و در حالت ديگر با پاشيده شدن روغن توسط محورهاي ميل لنگ اين كار انجام مي شود . در نهايت روانكار با ايجاد لايه اي مناسب بين رينگ، پيستون و جداره سيلندر علاوه بر جلوگيري از تماس مستقيم سطوح ، از فرار گازهاي متراكم درون محفظه احتراق جلوگيري كرده و سپس توسط رينگ روغن جارو شده و به كارتر مي ريزد . ازطرف ديگر ، سيستم روانكاري در قطعاتي مانند ميل لنگ و ميل سوپاپ با روش مذكور متفاوت بوده و با توجه به نوع محورها و ياتاقان ها (ازنظر تحرك) روانكاري انجام مي گيرد.

 فروش انواع روغن های صنعتی در شرکت پرشین اویل

ياتاقان هاي ثابت ميل لنگ روي محور اصلي آن قرارگرفته و توسط مدار اصلي روغن تغذيه مي شوند. در حالي كه ياتاقان هاي متحرك (محور لنگ) ازطريق كانال هايي كه از محورهاي ثابت به آنها مي رسد ، روانكاري مي شوند. نكته بسيار مهمي كه در ارتباط با روانكاري ياتاقان و ميل لنگ وجود دارد ، سرعت چرخش (دور) ميل لنگ درون ياتاقان است. در ابتداي استارت هنگامي كه دور موتور صفر است ، ميل لنگ روي ياتاقان تكيه كرده و به تدريج با افزايش سرعت گردش ميل لنگ (با توجه به لقي بين ياتاقان و ميل لنگ) روغن به زير محور ميل لنگ كشيده شده و آن را بلند مي كند . بنابراين هرگز نبايد اجازه داد كه دور موتور از حد معيني (بخصوص تحت بار زياد) كمتر شود كه با انتخاب دنده مناسب و سنگين مي توان اين مسئله را حل كرد . از نكات ديگر در ارتباط با روانكاري ميل لنگ ، نشت روغن از انتهاي ميل لنگ و ورود آن به قسمت فلايويل و صفحه كلاچ است كه براي جلوگيري از اين امر از كاسه نمد استفاده مي شود. به همين دليل بازرسي و تعويض كاسه نمدها درصورت لزوم ، از عوامل مؤثر در عملكرد صحيح صفحه كلاچ و فلايويل است.

روغن و نقش آناليز آن در مراقبت از وضعيت موتور ديزل

استفاده از برنامه آناليز روغن يكي از روشهاي ‏موفق و مورد تاييد براي مراقبت از وضعيت ماشين آلات و جلوگيري از آسيب ديدگي قطعات آنها درطول 3 دهه گذشته بوده است.‏

روغن موتور كه يكي از اجزاي مصرفي موتورهاي احتراق داخلي است، عمر محدودي دارد و بايد پس از مدت زمان معيني، روغن موتور نو جايگزين آن شود. اما ‏آن چيزي كه همواره مورد بحث قرار دارد زمان دقيق تعويض روغن موتور است. ‏در گروه روغن موتورها پارامتري به نام ذخيره قليائيت كل(TBN) با واحد ‏mg KOH/g‏ ‏وجود دارد كه يكي از ويژگيهاي بارز هر روغن موتور است. اين عدد در هر روغن ‏نشان دهنده خاصيت قليايي آن روغن و يا بعبارت ديگر توانايي آن روغن براي خنثي كردن ‏اسيدهاي تشكيل شده درون روغن، ناشي از اكسيداسيون روغن يا ديگر عوامل است كه در اثر ‏كاركرد روغن موتور ايجاد مي شوند.

براي تعيين زمان دقيق طول عمر يك روغن موتور بايد از ‏TBN‏ روغن نو يا روغن كاركرده مطلع شويم. هنگاميكه از زمان استفاده از روغن موتور مي ‏گذرد، ‏TBN‏ روغن افت مي كند. اين پديده نشان دهنده كاهش توانايي روغن براي مقابله با ‏مواد اسيدي و يا تمام شدن مواد افزودني پاك كننده روغن موتور است. تجربه نشان مي دهد، هنگامي كه ميزان ‏TBN‏ روغن به نصف ‏TBN‏ روغن نو مي رسد، بهترين زمان تعويض روغن ‏موتور فرا مي رسد. در حال حاضر اندازه گيري ‏TBN‏، تنها در آزمايشگاههاي روغن امكان پذيراست. به همين دليل براي تعيين ‏TBN‏ روغن، بايد از روغن موتور نمونه گيري و به آزمايشگاه ارسال ‏شود. ‏از طرف ديگر امروزه در برنامه هاي پيشرفته مراقبت از وضعيت، به روغن موتوري كه با بسياري ‏از قسمتهاي حساس درون يك موتور در تماس است به چشم يك منبع پر ارزش اطلاعات ‏مي نگرند. بدين منظور ميزان و نوع ذرات فلزي موجود در نمونه روغن را با روش ‏اسپكتروسكوپي يا روشهاي مشابه تعيين مي كنند. ذرات فلزي روغن نو نشان دهنده مواد ‏افزودني موجود در آن است. ولي هنگامي كه روغن درون موتور شروع به كار مي كند، ذرات ‏فلزي ناشي از سايش قطعات موتور مانند ميل سوپاپها، پيستون و ياتاقان هاي ميل لنگ در ‏روغن موتور افزايش مي يابد. هنگامي كه اين مقادير از حد مشخصي كه در جداول و برنامه ‏ها تعيين شده است فراتر رفت، به مسئول مربوط گوشزد مي شود كه چه قطعاتي از موتور در ‏حال سايش است و براي حل اين مشكل يا بايد روغن موتور را تعويض كرد يا نسبت به ‏رفع مشكل مكانيكي موتور اقدام كرد.

انواع خوردگي و معيارهاي تقسيم بندي آن

در طول ساليان گذشته، مهندسان و دانشمندان خوردگي دريافته اند كه خوردگي در انواع گوناگوني كه شباهتهاي معيني به يكديگر دارند و به گروههاي مشخصي تقسيم شده اند، ظاهر مي شود كه بسياري از آنها منحصر بفرد نيستند، ولي ساز و كارشان از نظر ويژگيها، شباهتهاي زيادي دارند.

رايج ترين و آشناترين دسته بندي انواع خوردگي توسط فونتا و گرين ارايه شده است. اساس اين طبقه بندي، شكل ظاهري فلز خورده شده است. در اين تقسيم بندي هشت نوع خوردگي به شرح زير به عنوان مهمترين انواع خوردگي برشمرده شده اند:

خوردگي يكنواخت:

اين نوع خوردگي به عنوان نوعي از خوردگي كه به صورت يكنواخت از ضخامت ماده كم مي كند تعريف شده است. برخي از انواع خوردگي ممكن است تحت تأثير سازو كارهاي ديگري اتفاق افتد، اما چون منجر به كم شدن ضخامت مي شود، مي توان آن را تحت عنوان خوردگي يكنواخت مطرح كرد.

خوردگي شياري:

اين نوع خوردگي در بيشتر مواقع در شيارهايي كه در معرض محيط خورنده قرار دارند منجر به خوردگي موضعي شديدي مي شود و معمولاً همراه با حجم هاي كوچك محلولها يا مايعاتي كه در اثر وجود سوراخ، سطوح واشرها، محل رويهم قرار گرفتن دو فلز، رسوبات سطحي و شيارهاي زير پيچ، مهره ها و ميخ پرچ ها ساكن شده اند يا به اصطلاح حالت مرده پيدا كرده اند، ايجاد مي شود.

خوردگي دوفلزي(گالوانيك):

زماني كه دو فلز غير همجنس كه در تماس الكتريكي با يكد يگر هستند، در معرض يك محلول هادي قرار مي گيرند، فلز مقاومتر خورده نمي شود، اما آهنگ خوردگي فلز فعالتر كه مقاومت خوردگي كمتري دارد، افزايش مي يابد. به علت وجود جريان هاي الكتريكي بين فلزات غيرهمجنس، اين نوع خوردگي، گالوانيك يا دو فلزي ناميده مي شود.

خوردگي بين دانه اي:

در اين نوع خوردگي مرزِ دانه نسبت به خود دانه از سطح انرژي بالاتري برخوردار بوده و در نتيجه از نظر شيميايي فعال تر و نسبت به خوردگي حساستر است. خوردگي موضعي و متمركز در مرز دانه ها يا نواحي نزديك به آنها در حاليكه خود دانه ها اصلاً خورده نشده اند يا اينكه كم خورده شده اند، را خوردگي بين دانه اي مي نامند.

جدايش انتخابي:

جدايش انتخابي نوعي خوردگي است كه در آن عناصر خاصي از آلياژ، حل شده و از آن جدا مي شوند. روي، آلومينيوم، كبالت، نيكل و كروم از معمولترين عناصري هستند كه به اين طريق از آلياژ جدا مي شوند.

خوردگي سايشي:

خوردگي سايشي عبارتست از افزايش سرعت خوردگي يا از بين رفتن يك فلز در اثر حركت نسبي بين يك مايع خورنده و سطح فلز. در اين فرايند يونهاي فلزي حل شده روي سطح فلز، در اثر حركت سيال روي سطح باقي نمانده و يا محصولات جامد حاصل از خوردگي از سطح فلز به طريق مكانيكي جدا مي شوند.

خوردگي توأم با تنش:

اين پديده عبارت است از ترك خوردن در اثر خوردگي توأم با تنش كه نتيجه اعمال همزمان تنشهاي كششي و محيط خورنده روي فلز است. در اين شرايط ترك هاي ريزي كه ناشي از فرايندهاي خوردگي موضعي هستند، به داخل فلز يا آلياژ پيشرفت مي كنند.

خسارات هيدروژني:

خسارات هيدروژني يك اصطلاح كلي است كه دلالت بر خسارت مكانيكي وارد شده به فلز در اثر وجود يا واكنش با هيدروژن دارد كه خود به چهار گروه تاول زدن هيدروژني، تردي هيدروژني، و خوردگي هيدروژني تقسيم بندي مي شود.

اين طبقه بندي برمبناي شكل ظاهري حمله عوامل خورنده به سطح فلز صورت پذيرفته است.

لازم به يادآوري است كه تعيين مرز مشخصي بين انواع خوردگي امكان پذير نيست، زيرا تعداد زيادي از انواع خوردگي با هم فصل مشترك دارند.

به همين دليل شماري از مؤلفان برجسته همچون يوليگ و اوانس از به كاربردن يك قالب طبقه بندي شده بخصوص اجتناب كرده اند و فقط به صورت كاملاً ساده انواع كلاسيك خوردگي را با توجه به فلز يا آلياژ بخصوص مربوط بررسي كرده اند. به عنوان نمونه، يوليگ در كتاب مرجع خود انواع مختلف خوردگي را چنين برشمرده است:

- خوردگي دو فلزي

- خوردگي موضعي

- خوردگي توأم با تنش

ترك ناشي از هيدروژن و ترك توأم با تنش در حضور سولفور: ترك خوردگي ناشي از هيدروژن نوعي از ترك است كه توسط اتم هاي هيدروژن كه به داخل فولاد نفوذ كرده و در داخل ساختار فلز تركيب شده و مولكول هاي هيدروژن تشكيل داده اند، ايجاد مي شود. ترك ناشي از سولفور يكي از انواع ترك ناشي از تردي هيدروژن سولفور، توام با تنش كششي بوجود مي آيد.

- خوردگي توأم با خستگي:

خستگي عبارت است از تمايل فلز به شكست در اثر تنش هاي متناوب، خوردگي خستگي، تقليل مقاومت خستگي فلز، در اثر وجود محيط خورنده ايجاد مي شود.

- خوردگي سايشي

خوردگي ناشي از جريان:

يك تفاوت بسيار روشن ميان خوردگي ناشي از جريان و سايش مكانيكي وجود دارد. خوردگي ناشي از جريان در نتيجه شدت آشفتگي سيال و انتقال جرم ناشي از جريان سيال روي يك سطح به وجود آمده و تشديد مي شود، در حاليكه سايش مكانيكي بوسيله برخورد فيزيكي سيال به عنوان فاز دوم با سطح به وجود مي آيد.

- خوردگي اتمسفري:

اين نوع خوردگي عمدتاً به خاطر رطوبت و اكسيژن است ولي بوسيله ناخالصي هايي نظير تركيبات گوگردي و نمك طعام حادتر مي شود.

- خوردگي در خاك:

عوامل مؤثر بر خورندگي خاكها عبارتند از: رطوبت، قليايي بودن، اسيديته، قابليت نفوذ آب و هوا، نمكها، جريانهاي سرگردان و اكسيژن.

خوردگي بيولوژيكي:

از بين رفتن يا انهدام يك فلز بوسيله فرآيندهاي خوردگي كه به طور مستقيم يا غير مستقيم، نتيجه فعاليت موجودات جاندار باشد را در گروه خوردگي بيولوژيكي دسته بندي كرده اند. اين موجودات شامل انواع ميكروسكوپي مثل باكتري ها و انواع ماكروسكوپي مثل جلبك ها و جانوران دريايي ديگر هستند.

از ميان ديگر انواع مهم خوردگي- بدون ارايه تقسيم بندي مشخص و گروه بندي معين آنها- مي توان به خوردگي هاي زير اشاره كرد.

- خوردگي يكنواخت

- خوردگي دوفلزي

- خوردگي توسط اكسيژن

- خوردگي بين دانه اي

- خوردگي انتخابي

خوردگي حبابي:

اين نوع خوردگي نوعي خوردگي سايشي موضعي است كه در اثر تركيدن مكرر حبابهاي بخار و به دنبال آن خسارت الكتروشيميايي و تخريب موضعي سطح ايجاد مي شود و معمولاً در منطقه صدمه ديده متمركز مي شود. خوردگي حبابي در مواردي مانند محل هايي كه جريان آشفته مايع وجود دارد (براي مثال در نزديكي پروانه كشتي ها و در پرده هاي پمپ هاي آب) رخ مي دهد.

- خسارات هيدروژني

- خوردگي توام با تنش

- خوردگي ميكروبي

همانطور كه ملاحظه مي شود محققان و پژوهشگران مختلف، انواع مختلفي از خوردگي را به عنوان ساز و كارهاي با اهميت تر خوردگي معرفي كرده اند. چنانچه مشاهده شد، نحوه طبقه بندي انواع خوردگي توسط شماري از مؤلفان از به كار بردن يك طبقه بندي خاص اجتناب كرده و فقط به صورت ساده انواع خوردگي را بررسي كرده اند .

هر چند در برخي از مراجع تقسيم بندي انواع خوردگي بصورت بالا ارايه شده و بجاي گروه بندي انواع خوردگي، تنها به معرفي ساز و كارهاي مهم پرداخته شده است، برخي از محققان و نويسندگان سعي كرده اند تا ساز و كارهاي گوناگون خوردگي را با توجه به شاخص هاي مختلف، تقسيم بندي كنند. يكي از مهمترين و معتبرترين مراجع علم خوردگي كه چنين راهبردي را انتخاب كرده، كتاب مرجع خوردگي از انتشارات ASM است . در اين كتاب مرجع، سازوكارهاي مختلف خوردگي براساس منشاء و ظاهر آنها به پنج دسته اصلي به قرار زير گروهبندي شده اند:

خوردگي يكنواخت:

در اين نوع خوردگي شامل خوردگي اتمسفري، خوردگي دوفلزي، خوردگي ناشي از جريانهاي سرگردان، خوردگي يكنواخت در اثر فعاليت موجودات جاندار، خوردگي در نمك مذاب، خوردگي ناشي از فلز مذاب و خوردگي در درجه حرارت هاي بالا مي شود.

روغن صنعتی